Του
Γιάννη
Παπαμιχαήλ (ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ !)
τ. Καθηγητή Ψυχολογίας Παντείου Πανεπιστημίου
Το να αποκαλέσει κανείς τις αξίες ή τους κανόνες ζωής μιας κοινωνικής ομάδας ή μιας συλλογικής οντότητας που αρνείται να γίνει πειραματόζωο ενός πειραματικά δοκιμαζόμενου εμβολίου «ψεκασμένες» ή ανορθόλογες, αποτελεί μια ύβρη. Το ίδιο όπως οι χαρακτηρισμοί του «λαϊκισμού» ή ακόμα και του «ρατσισμού» σε οποιονδήποτε εκδηλώσει πατριωτικά συναισθήματα ή κάποια προσήλωση στην πολιτισμική συνεκτικότητα της κοινωνίας στην οποία επιθυμεί να ζήσει. Στους υβριστές, όπως συμβουλεύει ο Σοπενχάουερ, θα πρέπει κανείς να απαντά με ακόμα πιο υβριστικό τρόπο: διότι η ύβρις αποτελεί το κλασσικό σοφιστικό, ρητορικό τέχνασμα εκείνων ακριβώς που, επειδή δεν διαθέτουν ούτε τα επιχειρήματα, ούτε τον πολιτισμό του πραγματικού στοχαστή, ούτε το ήθος του σοβαρού επιστήμονα, στρέφονται κατά του προσώπου του αντιπάλου τους. Δηλαδή αλλάζουν θέμα συζήτησης και «κόβουν το διάλογο», χωρίς κανείς να μπορεί πλέον να τους αντικρούσει, παρά «κατεβαίνοντας στο επίπεδό τους»: το επίπεδο του χλευάζοντος υβριστή. Άλλωστε, ο υβριστής συγκεντρώνει αμέσως γύρω του την συμπάθεια των ηθικά και διανοητικά ομοίων του. Οι ύβρεις και οι χλευασμοί αποτελούν ένα σίγουρο τρόπο εξασφάλισης συμμαχιών για τους καθ’ έξιν υβρίζοντες τους αντιπάλους τους.