Τα «Φρουτάκια», καθιστούν το παρακάτω άρθρο επίκαιρο.
Γράφτηκε και δημοσιεύτηκε, στην «Αθηναϊκή», το Σεπτέμβριο του 1999.
Περιέχεται στη συλλογή κειμένων: «Μυθολογίες και Μεταλλάξεις»
Η ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ του τζόγου κατακλύζει, σήμερα, σαν νεροποντή τα πάντα.
Εκφράζεται με την αύξηση των παιχνιδιών του ΠΡΟ ΠΟ, τα λαχεία, την αλόγιστη ανάπτυξη του Χρηματιστηρίου, τα τηλεπαιχνίδια και τη γελοιοποίηση του πολίτη.
Ο τζόγος είναι το καρκινώδες απόστημα της ιδεολογίας του κέρδους. Εδώ η πράξη της απόκτησης χρημάτων έχει γίνει υστερία, έχει πάρει τη θέση όλων των άλλων πράξεων.
Η αίσθηση του να έχεις, δεν έχει απλώς εξασθενίσει, αλλά εξαλείψει όλες τις άλλες αισθήσεις.
Ο τζόγος ασκεί, σήμερα, τεράστια επίδραση και αποτελεί ένα πολιτικό φαινόμενο μεγάλης σπουδαιότητας. Και αυτό γιατί αποτελεί τη ζωή και το όνειρο της καπιταλιστικής κουλτούρας. Ο καπιταλισμός με τον τζόγο διαβρώνει την πλειονότητα την οποία εκμεταλλεύεται και την αναγκάζει να καθορίζει τα δικά της συμφέροντα όσο γίνεται στενότερα.
Παλιότερα αυτή τη στενότητα την είχε επιβάλει με την εκτεταμένη στέρηση. Σήμερα που η εκτεταμένη στέρηση και η μαζική εξαθλίωση έχουν πάρει εκρηκτικές διαστάσεις επιβάλλει τη στενότητα των λαϊκών συμφερόντων με τα δολώματα του τζόγου. Με την επιβολή δηλαδή μιας ψεύτικης προσφοράς πλούτου που είναι τόσο στενή όσο οι αναφορές της είναι πλατιές.
Η γοητεία του τζόγου βρίσκεται στην υποκατάσταση της καθημερινής αθλιότητας από ένα ονειρεμένο μέλλον όπου η φανταστική δραστηριότητα αντικαθιστά την παθητικότητα του παρόντος.
Στα ονειροπολήματα, ο παθητικός άνθρωπος γίνεται ενεργός καταναλωτής. Ο παθητικός άνθρωπος, μη συνειδητοποιώντας την αντίφαση μεταξύ αυτού που είναι και αυτού που θα ήθελε να είναι, διαλύεται μέσα στο ονειροπόλημα, πνίγει τη μιζέρια του μέσα σε γοητευτικά ονειροπολήματα. Και η κουλτούρα του καπιταλισμού υποτάσσει όλες τις ανθρώπινες ικανότητες και ανάγκες στο κυνηγητό του χρήματος.
Στον τζόγο όλες οι ελπίδες μαζεύονται μαζί, γίνονται ομοιογενείς, απλοποιούνται έτσι που να γίνονται μια υπόσχεση απόκτησης χρήματος έντονη και όμως αόριστη, μαγική και όμως επαναλαμβανόμενη...
Η γοητεία του τζογαδόρικου παιχνιδιού δεν παραδίδει απλώς τους «παίχτες» στα χέρια των οικονομικών και πολιτικών παπατζήδων, αλλά και διαστρέφει την οικονομική και πολιτική πραγματικότητα, παγιδεύει πολιτικά. Καθιστά δηλαδή τους «παίχτες» όχι μόνο θύματα του τζόγου, αλλά και θύματα της πολιτικής απάτης.
Με τον τζόγο μπαίνουμε στη διαδικασία της ψευδούς συνείδησης, σε μια διαδικασία εξωραϊσμού της πραγματικότητας, αυτό-εξαπάτησής μας και πολιτικής μας παγίδευσης. Σε μια διαδικασία που ανταλλάσσουμε την οικονομική και κοινωνική αθλιότητα που ζούμε με τις υποσχέσεις του τζόγου.
Με δύο λόγια, πουλάμε την πολιτική μας αυτενέργεια στην παθητικότητα των ονειροπολημάτων. Αρνούμαστε δηλαδή να τοποθετηθούμε στην Ιστορία μέσω της συνειδητής πολιτικής δράσης.
Ο τζόγος αποτελεί σήμερα ένα από τα πλέον ισχυρά όπλα της εξουσίας για την ιδεολογική μας ύπνωση, την πολιτική μας εξαπάτηση και χειραγώγηση.
Ας πάρουμε για παράδειγμα την πολιτική της κυβέρνησης στο Χρηματιστήριο. Επί μήνες θριαμβολογούσαν τα παπαγαλάκια του «εκσυγχρονισμού» για την εκτίναξη των μετοχών, εκτίναξη που επιβεβαίωνε -σύμφωνα με την κυβερνητική προπαγάνδα- την ανάπτυξη, την ευρωστία και την υγεία της οικονομίας. Η υστερία του τζόγου χρησιμοποιήθηκε από την κυβερνητική προπαγάνδα για να παρουσιάσει μια εξωραϊσμένη εικόνα της οικονομίας και ταυτόχρονα να παγιδεύσει τα λαϊκά στρώματα.
Έτσι, μπροστά στη φρενίτιδα της τζογαδόρικης αναζήτησης πλούτου, τα πραγματικά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα όχι μόνο ξεχνιόντουσαν, αλλά γινόντουσαν και ...ενοχλητικά. Αφού το Χρηματιστήριο μπορεί να απαλλάξει το «φουκαρά» από τα δεινά του και να κάνει το φτωχό πλούσιο, γιατί να ασχοληθούμε με την ανεργία, τη συρρίκνωση των εργατικών και λαϊκών εισοδημάτων, τη φτώχεια και την εξαθλίωση, τη φορολογική μας λεηλασία, τις «αγχόνες» της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης και πολλά άλλα...
Αλλά και οι σημερινοί κλαυθμυρισμοί και οδυρμοί για τις βίαιες αναταράξεις στο Χρηματιστήριο ένα στόχο έχουν: Την εξαπάτηση των πολιτών. Παρασιωπάται επιμελώς η σύνθετη απάτη του τζόγου. Δηλαδή ότι η γοητεία του τζόγου είναι το ελκυστικό δόλωμα που παραδίδει εκατοντάδες χιλιάδες αφελείς στα νύχια των λύκων της καπιταλιστικής κερδοσκοπίας και απάτης...
ΕΥΤΥΧΩΣ, όμως για την Ιστορία και τον Άνθρωπο οι αντιφάσεις αυτής της απάνθρωπης κοινωνίας όχι μόνο δεν λύνονται τεχνητά, αλλά και ξεσπούν πιο βάρβαρα, όταν επικαλύπτονται με τεχνάσματα απάτης. Για να σκορπίζουν τις αυταπάτες και τα ονειροπολήματα των θυμάτων της εξουσίας...
Σεπτέμβριος 1999