Για τα ΜΜΕ, αυτές τις ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ μήτρες του προπαγανδιστικού ολοκληρωτισμού της «ελεύθερης αγοράς» και του καθεστώτος έχουμε γράψει άπειρα κείμενα.
Έχουμε συστήσει επίσης ένα συνοπτικό βιβλιαράκι του Pierre Bourtieu, το οποίο αναλύει το ζήτημα καταλυτικά: «Για την τηλεόραση» (Εκδόσεις «Πατάκη»).
Πρέπει να διαβαστεί από όλους…
Δημοσιεύουμε εδώ ένα ΕΞΑΙΡΕΤΟ και παραστατικότατο κείμενο Από την
Βασιλική
Το πήραμε από ΛΙΣΤΟΝ
Πίσω από τη σύνταξη ενός δελτίου ειδήσεων, πίσω από την επιλογή προγραμμάτων ενημέρωσης, ψυχαγωγίας, μαγειρικής ή μεσημεριανάδικων, τίποτα δεν είναι τυχαίο. Από το γραβατωμένο δημοσιογράφο που ετοιμάζει τα σοβαροφανή πάνελ όπου θα μιλήσουν για τα σπουδαία προβλήματα της ανθρωπότητας μέχρι τη ξανθιά χαζογκόμενα που γίνεται υλικό για το Λάκη ή τους αρβύλα, τίποτα δεν είναι τυχαίο.
Σε όλο το φάσμα των επιχειρήσεων ενημέρωσης γιατί φυσικά επιχειρήσεις είναι, όπως σε κάθε επιχείρηση και μάλιστα μεγάλης εμβέλειας και συμφερόντων, πίσω από τα διοικητικά τραπέζια κάθονται τραπεζίτες, επιχειρηματίες, εμπειρογνώμονες, διαφημιστές, επιστήμονες που ασχολούνται με όλο το φάσμα της παραγωγής, προώθησης, πώλησης ενός προϊόντος. Στη προκειμένη περίπτωση το προϊόν είναι η πληροφόρηση των πολιτών.
Δεν υπάρχει κοινωνικό καθήκον. Δεν υπάρχει κοινωνική συνείδηση. Υπάρχουν επιχειρησιακά σχέδια, κέρδη, τεχνάσματα πλασαρίσματος των προϊόντων. Περιττό να διαμαρτύρονται και να φωνάζουν οι δημοσιογραφίσκοι πως τους συκοφαντούμε και τους βάζουμε όλους στο ίδιο καζάνι αλλά δυστυχώς είναι όλοι στο ίδιο καζάνι. Δεν υπάρχει περίπτωση να περάσεις ποτέ μια ενημέρωση θαρραλέα και ουσιαστική π.χ. για τη μπότα που έχουν απλώσει οι διεθνείς τραπεζίτες-τοκογλύφοι. πάνω στις ανθρώπινες ζωές και να πρωτοστατήσεις σε ένα σχέδιο γκρεμίσματός τους από τους θρόνους τους όταν εκείνος που σε πληρώνει είναι η τάδε τράπεζα. Δεν μπορείς να αγωνιστείς να έχουν καλύτερη τροφή τα παιδιά σου όταν σε πληρώνει για να τη διαφημίσεις μια επιχείρηση που κατασκευάζει σκουπίδια και τα πλασάρει για φαί στο κόσμο. Αυτά ήταν δύο παραδείγματα που απλώνονται φυσικά σε όλο το φάσμα ενημέρωσης και διαφήμισης. Τα υποκριτικά δάκρυα και η θεατρινίστικη αγανάκτηση ορισμένων λοιπόν δεν συγκινούν πλέον κανέναν. Οι άνθρωποι βρίσκονται σε ένα στάδιο όπου έχουν πάρει ότι γίνεται ένα μεγάλο δούλεμα στη πλάτη τους. Δεν έχουν περάσει όμως στο επόμενο βήμα. Του πως θα αποτινάξουν το ζυγό.
Σε αυτό το είδος της συγκεκριμένης επιχείρησης υπάρχει φυσικά κάτι πιο σκοτεινό ακόμα. Ο τελικός σκοπός. Όταν ξεκινάει ένα δελτίο ειδήσεων, μια ενημερωτική εκπομπή γενικότερα, υπάρχουν δύο σημαντικά σημεία πάνω στα οποία πρέπει να «χτίσει». Πρώτον να πουλήσει, (ακροαματικότητα) και δεύτερον να είναι έτσι τοποθετημένο ώστε να μην ξεφύγει από τις επιταγές του συστήματος. Ακόμα κι όταν παρακολουθούμε ένα γερό καυγά, ο καυγάς αυτός είναι στημένος πάνω σε συγκεκριμένα μέτρα και σταθμά. Αν κάποιος καλεσμένος ξεφύγει θα συμβεί κάτι απλό. Θα τον συμμαζέψουν. Είτε αγνοώντας μια σημαντική ερώτηση που έχει κάνει, είτε περνώντας το λόγο σε κάποιον άλλον και παραγκωνίζοντάς τον, είτε απαντώντας διαφορετικά πράγματα από εκείνα που ρωτάει ή θα καταγγέλλει. Όπως ακριβώς κάνουν οι πολιτικοί.
Ότι αξιόλογο μπορεί να ξεφύγει από το κανόνα, πιθανότατα υπάρχει σε κάποια ζώνη χαμηλής ακροαματικότητας ή πλασάρεται χωρίς πολλές διατυμπανίσεις, αν το πετύχει κάποιος το πέτυχε. Ακόμα και πράγματα τα οποία θα έπρεπε να μην φοβίζουν το σύστημα, ένα ντοκιμαντέρ για το ζωικό βασίλειο, μια αξιόλογη συζήτηση για τη τέχνη, μια αξιόλογη ταινία που απαιτεί σκέψη, η παρουσίαση ενός επιστημονικού έργου, η παρουσίαση ενός καλλιτεχνικού έργου, όλα αυτά περνάνε στα σκουπίδια της ενημέρωσης.
Γιατί το επιχειρηματικό πλάνο της τηλεοπτικής ενημέρωσης δεν είναι βραχυπρόθεσμο. Είναι μακροπρόθεσμο. Τελικός στόχος είναι όχι μόνο η έλλειψη ουσιαστικής ενημέρωσης, η απόκρυψη της πραγματικής διάστασης των γεγονότων, η παραποίηση της αλήθειας, αλλά και η μετατροπή των σκλαβωμένων τηλεθεατών σε ανθρώπους που δεν θα μπορούν να αναπτύξουν κριτικό πνεύμα. Ανθρώπους που θα είναι εύκολα χειριζόμενοι κουρδίζοντας το ενστικτώδες τους επίπεδο, μετατρέποντάς τους ανά περίπτωση σε υποτακτικούς ψηφοφόρους, επαναστάτες της δεκάρας ή ηδονοβλεψίες πλαστικών βυζιών.
Τι πιο γελοίο να βλέπεις την επιτυχία εκπομπών που δείχνουν εκλεπτυσμένες συνταγές μαγειρικής την ώρα που ο περισσότερος κόσμος είναι αναγκασμένος να περιορίσει ακόμα και τα βασικά τρόφιμα. Να βλέπεις πολυτελή ντυσίματα και καρναβάλια σε ηλίθια ριάλιτυ την ώρα που ο περισσότερος κόσμος ψωνίζει τα ρούχα του και τα απαραίτητα από τους πάγκους κάποιας συνοικιακής λαϊκής αγοράς. Να βλέπεις να πλασάρεται η ανθρώπινη δυστυχία με τρόπο που πρώτον οι φουκαριάρηδες να δείχνουν όχι αδικημένοι αλλά κακομοίρηδες και γραφικοί και δεύτερον να εκπαιδεύονται οι τηλεθεατές να εστιάζουν μόνιμα τη προσοχή τους στο δέντρο και όχι στο δάσος. Στις λεπτομέρειες της κτηνωδίας και όχι στο δράστη. Στα αποτελέσματα της ασυδοσίας και όχι στα αίτια.
Η τηλεόραση λειτουργεί πάνω στα ανθρώπινα μυαλά όπως ακριβώς και η κατευθυνόμενη εκπαίδευση σε όλο το φάσμα του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Υπάρχουν βιβλία που θα μπορούσαν να ξεσκονίσουν τα μυαλά των παιδιών στα σχολεία αλλά διδάσκονται με τέτοιο τρόπο και απαιτούνται τέτοιες τακτικές ώστε να μπορέσει κάποιος να φτάσει μέχρι ένα πολυπόθητο πτυχίο, που φτάνει στο σημείο να έχει μπροστά του ένα πολύτιμο βιβλίο αλλά να μην μπορεί να αναγνωρίσει την αξία του ή και να το βλέπει σαν ξεκάθαρη αγγαρεία. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τις συζητήσεις που έκανα με τα παιδιά μου όταν μου έλεγαν πως το πιο φριχτό, βαρετό και ανούσιο μάθημα στο σχολείο είναι τα αρχαία (εντελώς τυχαία..) Κάποτε απαγόρευαν ένα βιβλίo Αυτή η κίνηση από μόνη της μπορούσε να δημιουργήσει ένα ολόκληρο επαναστατικό κίνημα. Τελικά δεν συνέφερε. Τώρα η τέχνη του σκοταδισμού είναι πιο έντεχνη. Φυσικά και σου δίνει το δικαίωμα τα αγγίξεις τη γνώση, όμως σου έχει ξηλώσει τις υποδοχές στο μυαλό σου που θα μπορούσαν να συλλάβουν το νόημα.
Η γνώση και η ενημέρωση δεν είναι πλέον για τη πλειοψηφία συμπεριλαμβανομένης της επιστημονικής κοινότητας, ένας συνδυασμός αντίληψης, ικανότητας σύνθετης σκέψης , κουραστικής εργασίας, και εμπνευσμένου οράματος. Είναι πλασάρισμα. Ένας πλασιέ βιβλίων που πρέπει να πουλήσει ένα συγκεκριμένο αριθμό εκπαιδεύεται από ειδικά καταρτισμένα στελέχη του εκδοτικού οίκου, πως να μπορέσει να πλασάρει ευκολότερα το προϊόν που λέγεται βιβλίο. Δεν χρειάζεται καν να διαβάσει το βιβλίο που πλασάρει. Μπορεί να μιλάει γι΄αυτό, να αναλύει στο πελάτη τη χρησιμότητά του, να τον συνεπάρει για μια ύψιστη σπουδαιότητα που έχει το συγκεκριμένο βιβλίο ενώ ο ίδιος δεν έχει ενδιαφέρον ούτε τη πρώτη σελίδα να ανοίξει.
Αυτή η τακτική των ανεγκέφαλων μηχανών προώθησης προϊόντων (με πρωτοστατούντες βέβαια τα κοπάδια των στελεχών των πολυεθνικών) είναι η βασική ιδεολογία στον απρόσωπο και απάνθρωπο καπιταλιστικό πολιτισμό μας. Πρέπει να μάθουμε να ζούμε χωρίς ερωτήσεις, χωρίς περιττές αναζητήσεις φιλοσοφικού χαρακτήρα, χωρίς να πολυσκαλίζουμε τα πράγματα. Δυο ερωτήματα είναι ουσιαστικά. Πόσο κάνει και πως θα το αποκτήσω. Αν ήταν δυνατόν, θα ονειρευόντουσαν ένα κόσμο όπου το παιδί μόλις γεννιέται είναι κατασκευασμένο για να φέρει εις πέρας συγκεκριμένα πράγματα τα οποία χρειάζονται για την προώθηση και ευημερία του συστήματος. Αν μπορούσαν θα μας έκοβαν τα περιττά γονίδια πριν να βγούμε από τη κοιλιά της μάνας μας.
Από τη στιγμή λοιπόν που η γνώση είναι ιδιοκτησία συγκεκριμένων επιχειρησιακών κύκλων και οι αναμεταδότες της είναι απλά φιλόδοξοι και φιλοχρήματοι υπάλληλοι χωρίς ιδεολογίες, χωρίς κοινωνική συνείδηση, κοινώς ανεγκέφαλοι, ασυνείδητοι χοντράνθρωποί, δεν υπάρχει καμιά υπερβολή στο να κατανοήσουμε πως είμαστε ήδη μέσα σε ένα βαθύ και σκοτεινό μεσαίωνα, όπου κανείς δεν ξέρει πως και με ποιο τρόπο θα πέσει λίγο φως.
Τώρα περισσότερο από ποτέ επιβάλλεται οι άνθρωποι να διατηρήσουν άσβεστη τη περιέργειά τους για ότι τους τριγυρίζει. Πρέπει να πληθύνουν τα γιατί, πρέπει να πληθύνουν οι άτακτοι μαθητές τα μαύρα πρόβατα του κοπαδιού. Είναι μέσα μας, στη φύση μας να ανησυχούμε συνέχεια, να είμαστε δύσπιστοι και ανικανοποίητοι. Είναι μέσα μας η οργιώδης φαντασία, η καχυποψία και η ικανότητα να δίνουμε όποια εξήγηση μας κατεβαίνει στο κεφάλι. Όλα αυτά τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά η παγκόσμια μηχανή προσπαθεί να τα υποτάξει να τα βάλει σε τάξη γνωρίζοντας πολύ καλά πως όσο υπάρχουν άνθρωποι που ρωτάνε ακόμα υπάρχει ελπίδα να βρουν τη σωστή απάντηση.
Γίνεται ένας πόλεμος που έχει ξεπεράσει κάθε όριο, κάθε τέχνασμα, κάθε φαντασία, για να μείνει η παγκόσμια κοινότητα αμόρφωτη, στο σκοτάδι, σε πλήρη άγνοια των πραγματικών γεγονότων και εξελίξεων.
Ακόμα και έννοιες όπως παραπληροφόρηση, σκοταδισμός, έλεγχος του νου, οι ίδιοι τις επαναλαμβάνουν συνέχεια και σε κάθε περίπτωση για να χάσουν την δύναμή τους, για να μετατραπούν σε γραφικές και να χάσουν τη αρχική γοητεία που θα μπορούσαν να ασκήσουν. Μιλούν οι φωνές που προσπαθούν να αφυπνίσουν τους ανθρώπους και προσκολλούνται δίπλα τους μια στρατιά από απατεώνες, υπηρέτες του συστήματος, υποτακτικούς που μαθαίνουν το μάθημα απ΄εξω και μπερδεύουν τη φωνή τους για να μην μπορεί να διακρίνει ο απλός άνθρωπος που ξεκινάει η αλήθεια και που το ψέμα.
Ο νέος μεσαίωνας δεν έχει ιεροεξεταστές, φωτιές, δαιμονοποιήσεις, και επισημοποίηση κάθε μορφής τυραννία. Έχει νέες μεθόδους, προσαρμοσμένες στους υποτίθεται ανεπτυγμένους πολιτισμούς πλέον.
Αναβιώνουν οι θρησκευτικοί φανατισμοί με υπόγειο και ύπουλο τρόπο και μεθοδεύσεις. Η ανισότητα μεταξύ των ανθρώπων, ο ταξικός, φυλετικός ή κοινωνικός αποκλεισμός παίρνουν μεγάλες διαστάσεις επίσης με ύπουλες μεθοδεύσεις. Δεν μπορεί κανείς να αφαιρέσει όλα τα δωράκια που είχε δώσει έτσι απότομα και να ξεκληρίσει το κόσμο. Τα αγαθά χάνονται ένα ένα. Το δικαίωμα στη μόρφωση επίσης. Η συμμετοχή στα κοινά επίσης. Με κρύο αίμα και κωφεύοντας στις απεγνωσμένες φωνές, οι κυβερνώντες και τα αφεντικά τους μοιράζουν το κόσμο από την αρχή και τον οδηγούν στην άγνοια και στην αδυναμία αντίδρασης.
Η νέα εποχή είναι για πολύ λίγους.
Για τους πολλούς κανένα διεστραμμένο σχέδιο δεν είναι πλέον απίθανο. Κλείνουμε τη τηλεόραση. Είναι το σημαντικότερο βήμα. Πλησιάζουμε ο ένας τον άλλον και ανοιγόμαστε να ξεκινήσουμε πάλι την ανθρώπινη επαφή, την ανταλλαγή ιδεών, απόψεων, σχεδίων. Πρέπει οπωσδήποτε να σταματήσουμε να βλέπουμε τον εαυτό μας σαν μια χαμένη μονάδα στο πλήθος ενώ εκείνοι είναι ενωμένοι μια γροθιά στα παγκόσμια σχέδιά τους. Κατά βάση είναι αυτό που επιθυμούν να είναι ΟΙ ΛΙΓΟΙ και ΕΚΛΕΚΤΟΙ. Όμως εμείς είμαστε πολλοί και απρόβλεπτοι. Κι αυτό θα πρέπει να γίνει ο φόβος τους.
Όσο για το δίκτυο, εδώ θα γίνει χαμός. Η ελεύθερη διακίνηση ιδεών στον παγκόσμιο ιστό έχει αρχίσει και ενοχλεί αφάνταστα. Ο πόλεμος έχει ξεκινήσει και φαντάζομαι πως θα συνεχίσει. Σε ένα πρώτο στάδιο, ήδη γίνεται θα γίνεται ένας διασυρμός. Σελίδες θα κλείνουν σαν κακόβουλες. Ανώνυμοι ιστολόγοι θα δέχονται ύβρεις, εκβιασμούς και απειλές. Θα κολλάνε ταμπέλες ψεύτικες. Θα δέχονται ανυπόστατες καταγγελίες. Σε δεύτερη φάση θα σύρονται όλο και πιο πολλοί ενώπιον της δικαιοσύνης με διάφορες κατηγορίες αληθινές ή κατασκευασμένες και στη Τρίτη φάση απλά θα περάσουν νόμους όπου θα υποχρεώνεσαι να συμμετέχεις επώνυμα (ίσως και με πληρωμή, το τσάμπα σελίδα τύπου μπλογκ τελειώνει σύντομα) και θα απειλείσαι με διώξεις και ποινές.
Όσο προλαβαίνουμε λοιπόν πριν αρχίσουν οι ιεροεξεταστές να ανάβουν τις φωτιές...