Της Κλεοπάτρας Κατακάλου
Μεταξύ των καλλιτεχνών που αποχαιρετήσαμε το 2011 συγκαταλέγεται και η «βασίλισσα» της οπερέτας, η σπουδαία υψίφωνος και ηθοποιός Ανθή Ζαχαράτου που σίγησε στις 9 Ιουνίου του 2011.
Η Ανθή Ζαχαράτου γεννήθηκε το 1922 στο Τεμριούκ της Ρωσίας, στην περιοχή της Αζοφικής θάλασσας όπου παλαιά ανθούσε ο Ελληνισμός. Ήταν κόρη του Μυκονιάτη Μιχαήλ Ζαχαράτου, απόγονου της Μαντώς Μαυρογένους. Η μητέρα της, Μάνια, κατήγετο από τη Ρωσία. Η Ανθή σε ηλικία 6 ετών επέστρεψε με την οικογένειά της οριστικά στην Ελλάδα. Μεγάλωσε στην Αθήνα όπου και σπούδασε φωνητική, στην αρχή στο Ωδείο του Πειραϊκού Συνδέσμου και κατόπιν στο Ωδείο Αθηνών. Δασκάλα της υπήρξε και η διάσημη ισπανίδα υψίφωνος Ελβίρα Ντε Ιντάλγο (Elvira de Hidalgo), που είχε εγκατασταθεί στην Ελλάδα το 1932 και η οποία είχε αναλάβει ως μαθήτριά της στο Ωδείο Αθηνών από το 1939 και τη Μαρία Καλογεροπούλου, τη μετέπειτα Μαρία Κάλλας.
Η Ανθή Ζαχαράτου εντάχθηκε στην Λυρική Σκηνή από την ίδρυσή της ( σαιζόν 1939/1940), αρχικά σαν μέλος της χορωδίας, από δε το 1945 ανέλαβε τον πρωταγωνιστικό ρόλο υψιφώνου του θιάσου.
Υπήρξε πρωταγωνίστρια από το 1945 μέχρι και το 1986! Το όνομά της έχει ταυτιστεί με την Ελληνική Οπερέτα, της οποίας υπήρξε σπουδαία ερμηνεύτρια.
Από το 1945 μέχρι το 1967 η Εθνική Λυρική Σκηνή παρουσίαζε περίπου πέντε διαφορετικές οπερέτες σε κάθε καλλιτεχνική περίοδο με πρωταγωνίστρια σχεδόν πάντα τη Ζαχαράτου. Ενδεικτικά αναφέρουμε: «Η νυχτερίδα» (J. Strauss), «Η πριγκίπισσα της Τσάρντας» ( E. Kalman), «Κοντέσσα Μαρίτσα» ( E. Kalman), «Η εύθυμη χήρα» (F. Lehár), «Η χώρα του μειδιάματος» (F. Lehár), «Μια νύχτα στη Βενετία» (J. Strauss), «Φρειδερίκη» (F. Lehár), «Η πριγκίπισσα του ιπποδρομίου» (E. Kalman), «Μαντάμ ντε Πομπαντούρ» (L. Fall), «Ο σοκολατένιος στρατιώτης» (Οscar Straus), «Ο Ορλώφ» ( B. Granichstaedten), «Ο κορυδαλλός» ( F. Lehár), «Ονειρώδες βαλς» (Oscar Straus), ήταν μερικά από τα έργα που την καταξίωσαν.
Αξέχαστες θα μείνουν και οι ερμηνείες της στις ελληνικές οπερέτες, όπως ήταν «Ο Βαφτιστικός» (Θ. Σακελλαρίδη), «Ο υπνοβάτης» (Θ. Σακελλαρίδη), «Οι Ερωτευμένοι» (Ν. Χατζηαποστόλου), «Ροζίτα» (Θ. Σακελλαρίδη), «Στα παραπήγματα» (Θ. Σακελλαρίδη), «Η γυναίκα του δρόμου» (Ν. Χατζηαποστόλου) και άλλες.
Στον «Ζητιάνο φοιτητή» ( Κ. Millöcker) που παρουσιάστηκε στο θερινό θέατρο Παρκ της λεωφόρου Αλεξάνδρας τον Σεπτέμβριο του 1945, η Ζαχαράτου ερμήνευε τον ρόλο της Λάουρας εναλλάξ με τη Μαρία Κάλλας.
Εμφανίστηκε επίσης και στις όπερες «Μποέμ» (G. Puccini), «Παραμύθια του Χόφφμαν» (J. Offenbach) και «Πουλημένη Μνηστή» (B. Smetana).
Το 1952 συμμετείχε στη κινηματογραφική ταινία «Βαφτιστικός» με συμπρωταγωνιστές τους Αλέκο Αλεξανδράκη (με φωνή ντουμπλαρισμένη από τον τενόρο Πέτρο Επιτροπάκη), και τον Μίμη Φωτόπουλο.
Το 1948, με αφορμή μη προγραμματισμένη εμφάνισή της στην «Εύθυμη χήρα», η φημισμένη τραγουδίστρια, δημοσιογράφος και μουσικοκριτικός Αλεξάνδρα Λαλαούνη (1894-1974) σημείωνε στη «Βραδυνή»: «Ποια τάχα αντικαθιστούσε την κ. Γαλανού… Ήταν η κ. Ζαχαράτου, μία αναμφισβήτητα ωραία φωνή κι ένα γερό μουσικό και θεατρικό ταλέντο, γίνεται πιο αξιοθαύμαστον όταν σκεφθείς πως αυτή η νεαρότατη καλλιτέχνις σηκώνει στους ώμους της τέτοιο απαιτητικό ρόλο χωρίς καθοδήγηση, χωρίς σκηνική διδασκαλία, αφημένη μονάχα στο ένστικτό της».
Το 1956, στα χρόνια δόξας, ο Μίνως Δούνιας γράφει στην «Καθημερινή»: «Ομως η μεγάλη έκπληξις της βραδιάς ήταν άλλη μία φορά η Ανθή Ζαχαράτου. Στον ρόλο της Φρειδερίκης εκπληρώνει τις προϋποθέσεις της πρωταγωνίστριας κατά τρόπο αυτόχρημα ανεπανάληπτο. Η γοητευτική αυτή καλλιτέχνις, ενώ διατηρεί αμείωτη τη φωνητική δροσιά της, αναπτύσσει ηθοποιία που θα ζήλευαν πολλοί συνάδελφοί της από τους αριστείς της πρόζας. Δεν υποκρίνεται απλώς, αλλά ζει τον ρόλο της με έντασιν που σκλαβώνει τις καρδιές των ακροατών της».
Η φλογερή ψυχή της Ανθής Ζαχαράτου δεν την ανέδειξε μόνο κορυφαία λυρική τραγουδίστρια αλλά συνέτεινε να αναπτύξει ποικίλη αντιστασιακή δράση.
Στη κατοχή πρωτοστάτησε μαζί με άλλους συνεργάτες της (Ναυσικά Βουτυρά-Γαλανού, Βύρωνα Κολάση, Άρη Μαλιαγρό, Έλλη Νικολαΐδη) αντιστεκόμενοι στην ιταλική επίταξη του Θεάτρου Ολύμπια της Εθνικής Λυρικής Σκηνής της οδού Ακαδημίας, την οποία και τελικά απέτρεψαν, συνεχίζοντας έτσι τις παραστάσεις.
Απολύθηκε δύο φορές από το καθεστώς της χούντας, το 1967 και το 1971, και επαναπροσλήφθηκε το 1975. Διετέλεσε αντιπρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών (1954-1959) και δημοτική σύμβουλος του Δήμου Αθηναίων (1959-1968, 1975-1982).
Βραβεύτηκε το 2001 με το βραβείο «ΑΠΟΛΛΩΝ» από την Εταιρεία των Φίλων της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για την επί σειράν ετών προσφορά της στο Λυρικό Θέατρο.
Η Ανθή Ζαχαράτου και οι άλλοι σύγχρονοι λυρικοί έζησαν σε μια πολυτάραχη περίοδο. Κατάφεραν να δοξάσουν την ελληνική παρουσία στον πολιτισμό. Αποτελούν ένα φωτεινό κι ελπιδοφόρο παράδειγμα για τους νέους του σήμερα.
Μια αξέχαστη ερμηνεία της, το «Άσε να γείρω», από τον «Υπνοβάτη»:
http://www.youtube.com/watch?v=3MAovpvpUxQ
Παραθέτουμε και μια ερμηνεία της κορυφαίας δασκάλας Elvira de Hidalgo που προκαλεί συγκίνηση.
http://www.youtube.com/watch?v=B2Xv8Uj4j0Q
Μεταξύ των καλλιτεχνών που αποχαιρετήσαμε το 2011 συγκαταλέγεται και η «βασίλισσα» της οπερέτας, η σπουδαία υψίφωνος και ηθοποιός Ανθή Ζαχαράτου που σίγησε στις 9 Ιουνίου του 2011. Η Ανθή Ζαχαράτου γεννήθηκε το 1922 στο Τεμριούκ της Ρωσίας, στην περιοχή της Αζοφικής θάλασσας όπου παλαιά ανθούσε ο Ελληνισμός. Ήταν κόρη του Μυκονιάτη Μιχαήλ Ζαχαράτου, απόγονου της Μαντώς Μαυρογένους. Η μητέρα της, Μάνια, κατήγετο από τη Ρωσία. Η Ανθή σε ηλικία 6 ετών επέστρεψε με την οικογένειά της οριστικά στην Ελλάδα. Μεγάλωσε στην Αθήνα όπου και σπούδασε φωνητική, στην αρχή στο Ωδείο του Πειραϊκού Συνδέσμου και κατόπιν στο Ωδείο Αθηνών. Δασκάλα της υπήρξε και η διάσημη ισπανίδα υψίφωνος Ελβίρα Ντε Ιντάλγο (Elvira de Hidalgo), που είχε εγκατασταθεί στην Ελλάδα το 1932 και η οποία είχε αναλάβει ως μαθήτριά της στο Ωδείο Αθηνών από το 1939 και τη Μαρία Καλογεροπούλου, τη μετέπειτα Μαρία Κάλλας.
Η Ανθή Ζαχαράτου εντάχθηκε στην Λυρική Σκηνή από την ίδρυσή της ( σαιζόν 1939/1940), αρχικά σαν μέλος της χορωδίας, από δε το 1945 ανέλαβε τον πρωταγωνιστικό ρόλο υψιφώνου του θιάσου.
Υπήρξε πρωταγωνίστρια από το 1945 μέχρι και το 1986! Το όνομά της έχει ταυτιστεί με την Ελληνική Οπερέτα, της οποίας υπήρξε σπουδαία ερμηνεύτρια.
Από το 1945 μέχρι το 1967 η Εθνική Λυρική Σκηνή παρουσίαζε περίπου πέντε διαφορετικές οπερέτες σε κάθε καλλιτεχνική περίοδο με πρωταγωνίστρια σχεδόν πάντα τη Ζαχαράτου. Ενδεικτικά αναφέρουμε: «Η νυχτερίδα» (J. Strauss), «Η πριγκίπισσα της Τσάρντας» ( E. Kalman), «Κοντέσσα Μαρίτσα» ( E. Kalman), «Η εύθυμη χήρα» (F. Lehár), «Η χώρα του μειδιάματος» (F. Lehár), «Μια νύχτα στη Βενετία» (J. Strauss), «Φρειδερίκη» (F. Lehár), «Η πριγκίπισσα του ιπποδρομίου» (E. Kalman), «Μαντάμ ντε Πομπαντούρ» (L. Fall), «Ο σοκολατένιος στρατιώτης» (Οscar Straus), «Ο Ορλώφ» ( B. Granichstaedten), «Ο κορυδαλλός» ( F. Lehár), «Ονειρώδες βαλς» (Oscar Straus), ήταν μερικά από τα έργα που την καταξίωσαν.
Αξέχαστες θα μείνουν και οι ερμηνείες της στις ελληνικές οπερέτες, όπως ήταν «Ο Βαφτιστικός» (Θ. Σακελλαρίδη), «Ο υπνοβάτης» (Θ. Σακελλαρίδη), «Οι Ερωτευμένοι» (Ν. Χατζηαποστόλου), «Ροζίτα» (Θ. Σακελλαρίδη), «Στα παραπήγματα» (Θ. Σακελλαρίδη), «Η γυναίκα του δρόμου» (Ν. Χατζηαποστόλου) και άλλες.
Στον «Ζητιάνο φοιτητή» ( Κ. Millöcker) που παρουσιάστηκε στο θερινό θέατρο Παρκ της λεωφόρου Αλεξάνδρας τον Σεπτέμβριο του 1945, η Ζαχαράτου ερμήνευε τον ρόλο της Λάουρας εναλλάξ με τη Μαρία Κάλλας.
Εμφανίστηκε επίσης και στις όπερες «Μποέμ» (G. Puccini), «Παραμύθια του Χόφφμαν» (J. Offenbach) και «Πουλημένη Μνηστή» (B. Smetana).
Το 1952 συμμετείχε στη κινηματογραφική ταινία «Βαφτιστικός» με συμπρωταγωνιστές τους Αλέκο Αλεξανδράκη (με φωνή ντουμπλαρισμένη από τον τενόρο Πέτρο Επιτροπάκη), και τον Μίμη Φωτόπουλο.
Το 1948, με αφορμή μη προγραμματισμένη εμφάνισή της στην «Εύθυμη χήρα», η φημισμένη τραγουδίστρια, δημοσιογράφος και μουσικοκριτικός Αλεξάνδρα Λαλαούνη (1894-1974) σημείωνε στη «Βραδυνή»: «Ποια τάχα αντικαθιστούσε την κ. Γαλανού… Ήταν η κ. Ζαχαράτου, μία αναμφισβήτητα ωραία φωνή κι ένα γερό μουσικό και θεατρικό ταλέντο, γίνεται πιο αξιοθαύμαστον όταν σκεφθείς πως αυτή η νεαρότατη καλλιτέχνις σηκώνει στους ώμους της τέτοιο απαιτητικό ρόλο χωρίς καθοδήγηση, χωρίς σκηνική διδασκαλία, αφημένη μονάχα στο ένστικτό της».
Το 1956, στα χρόνια δόξας, ο Μίνως Δούνιας γράφει στην «Καθημερινή»: «Ομως η μεγάλη έκπληξις της βραδιάς ήταν άλλη μία φορά η Ανθή Ζαχαράτου. Στον ρόλο της Φρειδερίκης εκπληρώνει τις προϋποθέσεις της πρωταγωνίστριας κατά τρόπο αυτόχρημα ανεπανάληπτο. Η γοητευτική αυτή καλλιτέχνις, ενώ διατηρεί αμείωτη τη φωνητική δροσιά της, αναπτύσσει ηθοποιία που θα ζήλευαν πολλοί συνάδελφοί της από τους αριστείς της πρόζας. Δεν υποκρίνεται απλώς, αλλά ζει τον ρόλο της με έντασιν που σκλαβώνει τις καρδιές των ακροατών της».
Η φλογερή ψυχή της Ανθής Ζαχαράτου δεν την ανέδειξε μόνο κορυφαία λυρική τραγουδίστρια αλλά συνέτεινε να αναπτύξει ποικίλη αντιστασιακή δράση.
Στη κατοχή πρωτοστάτησε μαζί με άλλους συνεργάτες της (Ναυσικά Βουτυρά-Γαλανού, Βύρωνα Κολάση, Άρη Μαλιαγρό, Έλλη Νικολαΐδη) αντιστεκόμενοι στην ιταλική επίταξη του Θεάτρου Ολύμπια της Εθνικής Λυρικής Σκηνής της οδού Ακαδημίας, την οποία και τελικά απέτρεψαν, συνεχίζοντας έτσι τις παραστάσεις.
Απολύθηκε δύο φορές από το καθεστώς της χούντας, το 1967 και το 1971, και επαναπροσλήφθηκε το 1975. Διετέλεσε αντιπρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών (1954-1959) και δημοτική σύμβουλος του Δήμου Αθηναίων (1959-1968, 1975-1982).
Βραβεύτηκε το 2001 με το βραβείο «ΑΠΟΛΛΩΝ» από την Εταιρεία των Φίλων της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για την επί σειράν ετών προσφορά της στο Λυρικό Θέατρο.
Η Ανθή Ζαχαράτου και οι άλλοι σύγχρονοι λυρικοί έζησαν σε μια πολυτάραχη περίοδο. Κατάφεραν να δοξάσουν την ελληνική παρουσία στον πολιτισμό. Αποτελούν ένα φωτεινό κι ελπιδοφόρο παράδειγμα για τους νέους του σήμερα.
Μια αξέχαστη ερμηνεία της, το «Άσε να γείρω», από τον «Υπνοβάτη»:
http://www.youtube.com/watch?v=3MAovpvpUxQ
Παραθέτουμε και μια ερμηνεία της κορυφαίας δασκάλας Elvira de Hidalgo που προκαλεί συγκίνηση.
http://www.youtube.com/watch?v=B2Xv8Uj4j0Q