Τρίτη 10 Μαρτίου 2015

Μανόλης Αναγνωστάκης: Ο ποιητής των διαψευσμένων ιδανικών


«Έρχονται από μακριά οι νέοι σαλπιγκτές
Των επιλέκτων κλάσεων του μέλλοντος
Οι κραυγές τους γκρεμίζουν τα σαθρά τείχη
Τήκουν τη λάσπη σε φωτεινούς ρύακες…»


Σαν σήμερα, στις 10 Μαρτίου 1925, γεννήθηκε ο ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης: Ένας από τους κορυφαίους ποιητές και δοκιμιογράφους της μεταπολεμικής γενιάς.
Αναδημοσιεύουμε απόσπασμα από παλιότερη εργασία μας:


Αγωνιστής της Αριστεράς ο οποίος φυλακίστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο για τις πολιτικές του πεποιθήσεις…


Ο Μανόλης Αναγνωστάκης ανήκει στην τραγική γενιά των κομμουνιστών που έζησε τη διάψευση των πεποιθήσεων και ιδανικών. Που είδε το αμυδρό φως της Επανάστασης να σβήνει από το σταλινικό σύστημα τρόμου και φρίκης, όπου τα ιδανικά του σοσιαλισμού χλευάζονταν στο όνομα ενός αποστεωμένου δόγματος…

ΜΕΣΑ σε αυτή την καταιγίδα των ιστορικών διαψεύσεων ο Μανώλης Αναγνωστάκης δεν λιποτάκτησε, ούτε αναζήτησε, όπως πολλοί άλλοι διανοούμενοι της Αριστεράς τη «γοητεία της μπουρζουαζίας».

Δεν καταποντίστηκε μέσα στη θύελλα του αντεπαναστατικού σταλινισμού, παρέμεινε μαχόμενος και πιστός των σοσιαλιστικών ιδεών και αξιών, πιστεύοντας στο «φως» της «ανανέωσης» του Συνασπισμού.

Γρήγορα διαπίστωσε ότι δεν ήταν «φως» αλλά το σκοτάδι «αναπαλαιωμένο»: Άλλη τραγική διάψευση…

Οι ποικίλες αυτές διαψεύσεις που βίωσε σπαρακτικά αποτυπώνονται στην ποίησή του.

«…Έρχεται το μεγάλο παρανάλωμα
Μέσα στους πίδακες των πρόσχαρων νερών.
Έρχονται οι τελευταίες προγραφές.

Μα τώρα αυτός είναι απλός θεατής
Ανώνυμος ανθρωπάκος μέσα στο πλήθος
Με τα χέρια στο στήθος σαν έτοιμος νεκρός…



Ένα σύντομο βιογραφικό

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου σπούδασε ιατρική.

Στη διάρκεια της Κατοχής συμμετείχε στην ΕΠΟΝ.


Κατά τη διετία 1943-1944 ήταν αρχισυντάκτης του περιοδικού "Ξεκίνημα", που ανήκε στον εκπολιτιστικό όμιλο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Είχε έντονη πολιτική δράση στο φοιτητικό κίνημα, για την οποία φυλακίστηκε το 1948, ενώ το 1949 καταδικάστηκε σε θάνατο από έκτακτο στρατοδικείο. Βγήκε από τη φυλακή με την γενική αμνηστία το 1951.

Δημοσίευσε κείμενά του για πρώτη φορά στο περιοδικό Πειραϊκά Γράμματα (1942) και αργότερα στο φοιτητικό περιοδικό Ξεκίνημα (1944), του οποίου υπήρξε και αρχισυντάκτης για μία περίοδο. Ποιήματά του, καθώς και κριτικές δημοσιεύτηκαν αργότερα σε αρκετά περιοδικά.

Την περίοδο 1959-1961 εξέδιδε το περιοδικό Κριτική, ενώ υπήρξε μέλος της εκδοτικής ομάδας των Δεκαοκτώ κειμένων (1970), των Νέων Κειμένων και του περιοδικού Η Συνέχεια (1973).

Το 1986 του απονεμήθηκε το Κρατικό Βραβείο Ποίησης, ενώ το 1997 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

«Πέθανες- κι έγινες καὶ σύ: ο καλός,
Ὁ λαμπρὸς άνθρωπος, ο οικογενειάρχης, ο πατριώτης.
Τριάντα έξη στέφανα σὲ συνοδέψανε, τρεις λόγοι αντιπροέδρων,
Εφτὰ ψηφίσματα γιὰ τὶς υπέροχες υπηρεσίες ποὺ προσέφερες.
Α, ρὲ Λαυρέντη, εγὼ ποὺ μόνο τόξερα τί κάθαρμα ήσουν,
Τί κάλπικος παράς, μιὰ ολόκληρη ζωὴ μέσα στὸ ψέμα
Κοιμού ἐν ειρήνῃ, δὲν θὰ ῾ρθω τὴν ησυχία σου νὰ ταράξω…»


Ολόκληρο το αφιέρωμα για τον Μανόλη Αναγνωστάκη διαβάστε το εδώ:
http://resaltomag.blogspot.gr/2013/06/blog-post_6696.html