Αγωνιστής με μακρά διαδρομή στο εργατικό κίνημα και την Αριστερά, θα προσφέρει στη συνέχεια ένα πολύ σημαντικό ιστορικό έργο.
Γεννήθηκε το 1927 κι έζησε μια ζωή πολυτάραχη. Από τον ΕΛΑΣ και τις μάχες των Δεκεμβριανών, στη Μακρόνησο, μαζί με τον Μιχάλη Ράπτη (Πάμπλο) στο πλευρό της Αλγερινής Επανάστασης (1954-62) καθώς και στο παράνομο δίκτυο για την κατασκευή εργοστασίων όπλων στο Μαρόκο, στα πρώτα βήματα οικοδόμησης του ΠΑΣΟΚ, στους αγώνες για μια επαναστατική αριστερά, στην καταγραφή της ιστορίας των εργατικών αγώνων.
Υπήρξε πολυγραφότατος και ένας από τους πιο σημαντικούς ιστορικούς του εργατικού κινήματος στη χώρα μας.
Το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Μαύρη Ήπειρος» κυκλοφόρησε το 1962 και αναφέρεται στην ιστορία της Αφρικής και την αποικιοκρατία. Το δεύτερο, «Αλγερινή Επανάσταση», κυκλοφόρησε το 1965. Μετά τη μεταπολίτευση ξεκίνησε το τετράτομο έργο του για την ιστορία του ελληνικού εργατικού κινήματος στην περίοδο 1918-1932, με τον πρώτο τόμο να κυκλοφορεί το 1976 και τον τελευταίο το 1994.
Άλλα του έργα είναι: «Παντελής
Πουλιόπουλος. Ένας διανοούμενος επαναστάτης», «Τα Συνέδρια της ΓΣΕΕ», «Η
Εργατική Πρωτομαγιά στην Ελλάδα (1890-1999)», «Μεγάλες ώρες της εργατικής τάξης: ΕΚΑ
1910-1916, Εργατικό ΕΑΜ 1941, ΕΡΓΑΣ 1945» και πληθώρα άλλων.
Εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια στην οικογένειά του.
Παραπέμπουμε σε συνέντευξη που είχε δώσει στη Χριστίνα Κοψίνη στις 29 Απριλίου 2022. ΠΗΓΗ
Δημήτρης Λιβιεράτος: Θα έλθει το κύμα και θα ξανανέβει το εργατικό κίνημα.
Συνέντευξη στην Χριστίνα Κοψίνη
29 Απριλίου 2022
Ένα πλούσιο συγγραφικό έργο που τον κατατάσσει στους ιστορικούς του ελληνικού και του διεθνούς εργατικού κινήματος. Ζωή αφιερωμένη, εμπράκτως, στους αγώνες. Γνώσεις εμπεδωμένες από τη συμμετοχή του στην Εθνική Αντίσταση, με το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ και αργότερα στην Αλγερινή Επανάσταση με τον Μιχάλη Ράπτη-Πάμπλο.
Πρωτεργάτης σε μία από τις πρώτες αντιδικτατορικές οργανώσεις το ’67, τη ΔΕΑ, και αργότερα στο ΠΑΚ και από τα ιδρυτικά μέλη του ΠΑΣΟΚ, από όπου αποχώρησε το 1976, ο 94χρονος σήμερα Δημήτρης Λιβιεράτος παραμένει η αστείρευτη πηγή αισιοδοξίας που έχουμε ανάγκη όσο τίποτε άλλο
● Πώς αποτιμάτε την πορεία του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα;
Η εργατική τάξη στην Ελλάδα είχε επιτυχίες.
● Οι πιο σημαντικές στιγμές;
Aπό τις πιο σημαντικές, οι αγώνες της στην Κατοχή. Η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα από την οποία δεν πήγαν οι εργάτες να δουλέψουν στη Γερμανία. Η Αντίσταση δεν τους άφησε και στις 5.3.1943 έγινε εκείνη η τεράστια διαδήλωση, με θύματα ακόμη και ανάμεσα σε Γερμανούς. Μια διαδήλωση που τους ανάγκασε να πάρουν πίσω το διάταγμα για τη στρατολόγηση των Ελλήνων εργατών στη Γερμανία.
Еπίσης, η εργατική τάξη στην Ελλάδα δεν ήλθε ποτέ σε σύγκρουση με το αγροτικό κίνημα. Αντίθετα, πολλές φορές συνεργάστηκε. Οπως ήταν για το καπνικό ζήτημα, το ’36 στη Θεσσαλονίκη. Και μην ξεχνάτε ότι στην Κατοχή, εργάτες και αγρότες συνεργάστηκαν στα βουνά και στις πόλεις.
● Και σήμερα; Συμφωνείτε ότι η εικόνα του εργατικού κινήματος είναι απογοητευτική;
Όχι, δεν συμφωνώ. Υπάρχει μια ύφεση. Αλλά υπάρχει μια ύφεση γενικά στην κοινωνία. Μερικοί κλάδοι της εργατικής τάξης, όπως βλέπετε, αντιστέκονται γερά. Ακόμη και στις πιέσεις με τα καινούργια διατάγματα Χατζηδάκη κάποιοι αντιστέκονται όσο μπορούν.
● Υπάρχει χώρος και ρόλος για τα συνδικάτα σήμερα στην Ελλάδα;
Πάντα είχαν ρόλο στην Ελλάδα. Από το 1918 που δημιουργήθηκε η ΓΣΕΕ μέχρι και σήμερα. Μόνο μία φορά έγινε διάσπαση, το 1929 με την «Ενωτική ΓΣΕΕ». Το γεγονός ότι υπάρχει μόνο μία ΓΣΕΕ και όχι τρεις ή τέσσερις τριτοβάθμιες οργανώσεις, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες, είναι μοναδικό φαινόμενο.
● Άλλοτε πραγματική κι άλλοτε εικονική, βοηθά περισσότερο η ύπαρξη μιας ενιαίας οργάνωσης;
Οπωσδήποτε. Η διάσπαση ποτέ δεν φέρνει καλό.
● Δεν θεωρείτε ότι κάποια πράγματα πρέπει να αλλάξουν και στη ΓΣΕΕ για να γίνει πιο αξιόπιστη;
Βεβαίως υπάρχουν προβλήματα. Αλλά μην ξεχνάμε ότι πάντα το εργατικό κίνημα υφίσταται μια πίεση από το κράτος. Αναγκάζονται και τα συνδικάτα να αμύνονται με διάφορους τρόπους. Αλλοτε καλά, άλλοτε άσχημα. Αυτό συμβαίνει πάντα στην Ιστορία.
● Πώς κατορθώνετε και είστε πάντα αισιόδοξος;
(γελά) Γι’ αυτό έφτασα 94!
● Πώς ξεκίνησε η δική σας αφιέρωση στο εργατικό κίνημα;
Από την Κατοχή και από τις διεκδικήσεις στο Α’ Γυμνάσιο Αθήνας με τα συσσίτια. Ήταν κι αυτό ένας αγώνας με το να οργανώσουμε τα Γυμνάσια. Θυμάμαι ότι μόνο έξι Γυμνάσια ήμασταν κάπως οργανωμένα. Μετά οργανώθηκαν όλα και καταφέραν να αποσπάσουν συσσίτια για όλους τους μαθητές, τουλάχιστον μία φορά την ημέρα.
Ακολούθησαν τα συνοικιακά, με την Εθνική Αντίσταση, το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ.
● Υπάρχει κάποιος από τους αγώνες που δώσατε για τον οποίο έχετε μετανιώσει;
Όχι βέβαια. Έγιναν λάθη. Οι ηγεσίες δεν ήταν πάντα οι άξιες που έπρεπε. Τι να κάνουμε; Αυτά συμβαίνουν στην Ιστορία.
● Πώς μπορεί κανείς να προστατευτεί από τις ανάξιες ηγεσίες; Υπάρχει τρόπος;
Υπάρχει. Με τη δημοκρατία μέσα στα συνδικάτα. Μην ξεχνάτε όταν το ‘74 έγινε η αλλαγή. Μέσα στα συνδικάτα αυτή δεν έγινε βίαια αλλά από τα μέσα μέχρι το ‘82, οπότε ανέλαβε ο Ορέστης Χατζηβασιλείου, μια εμβληματική φυσιογνωμία για το εργατικό κίνημα.
● Eίναι σπάνιες τέτοιες προσωπικότητες μέσα στα συνδικάτα. Τι φταίει; Μήπως και η βελτίωση των όρων ζωής οδηγεί στην απομάκρυνση των άξιων από τα συνδικάτα;
Αυτό συμβαίνει αλλά είναι και οι χρονικές περίοδοι. Υπάρχουν πάρα πολλοί άξιοι άνθρωποι και γνωρίζω αρκετούς, και νεαρούς και ώριμους. Αν ήμασταν σε άλλη εποχή ίσως αυτοί να είχαν προβληθεί πολύ. Αλλά μην ξεχνάτε ότι είχαμε τελευταία ένα κορυφαίο παράδειγμα στη ζωή μας, το κίνημα της Εθνικής Αντίστασης. Μην ξεχνάτε το παράδειγμα του Άρη Βελουχιώτη και χιλιάδων άλλων που ανέβηκαν στα βουνά και δημιούργησαν καινούργιο κράτος. Ε, είναι ανάλογα με τις καταστάσεις.
Θα έλθει το κύμα κάποια φορά και θα ξανανέβει το εργατικό κίνημα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΚΙ ΕΔΩ
Δημήτρης Λιβιεράτος. Φινάλε για τον συγγραφέα, ιστορικό και δημιουργό του «Πράσινου ήλιου»
https://www.catisart.gr/dimitris-livieratos-karta-mnimis/