Ρεσάλτο:Τεύχος-27. Απρίλιος 2008
Γράφει: Ο Κωνσταντίνος Χολέβας
Πολιτικός επιστήμων Λένε ότι τα Βαλκάνια παράγουν περισσότερη ιστορία απ’όση μπορούν να καταναλώσουν. Το βέβαιο είναι ότι παράγουν περισσότερη αναταραχή απ’όση μπορούν οι κυβερνήσεις και οι κάτοικοι της περιοχής να αντέξουν. Έχουμε, λοιπόν, την αυθαίρετη ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, έχουμε τον κ. Νίμιτς να μας προτείνει διπλή ονομασία που θα νομιμοποιεί ουσιαστικά τον σκοπιανό αλυτρωτισμό, έχουμε τον Ρώσο Πρόεδρο Πούτιν να θυμίζει υπαρκτές και ανύπαρκτες ομοιότητες μεταξύ Κοσσοβάρων και Τουρκοκυπρίων, έχουμε πρόσφατο τον απόηχο από τις προκλητικές απόψεις, τις οποίες εξέφρασε ο κ. Μπαμπατζάν-Τούρκος ΥΠΕΞ-στην Θράκη, έχουμε και την εξ αποστάσεως επιφανειακή αντιμετώπιση των προβλημάτων από την κυβέρνηση Μπους.
Δεν είναι εύκολο να προτείνουμε λύσεις απέναντι στον βαλκανικό κυκλώνα, διότι τα προβλήματα είναι πολυσύνθετα και διότι οι αρμόδιοι πιθανόν να γνωρίζουν κάποια πράγματα περισσότερα απ’όσα γνωρίζουμε εμείς. Όμως υπάρχουν κάποιες σκέψεις βασισμένες στην κοινή λογική, στην ιστορική εμπειρία, στο Διεθνές Δίκαιο και στην ανάγκη προστασίας των εθνικών μας συμφερόντων, τις οποίες κρίνουμε σκόπιμο να καταγράψουμε.
Πρώτον. Η Ελλάς δεν πρέπει σε καμμία περίπτωση να αναγνωρίσει την αυθαίρετη και μονομερή απόσχιση του Κοσσυφοπεδίου από την Σερβία. Είναι πρωτίστως θέμα εθνικού συμφέροντος. Μία δική μας λανθασμένη κίνηση θα δώσει το δικαίωμα στην Άγκυρα και στους Τουρκοκυπρίους να κάνουν επικίνδυνους παραλληλισμούς. Και δεν είναι μόνο το θέμα της Κύπρου. Ο νοών νοείτω. Εξ άλλου δεν έχουμε κανένα λόγο να υπογράψουμε την κατάργηση του Διεθνούς Δικαίου και του Χάρτη του ΟΗΕ. Σε αυτά τα θεμέλια βασίζεται η εξωτερική μας πολιτική για το Κυπριακό, το Αιγαίο και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Αν πριονίσουμε το κλαδί υπό την πίεση διαφόρων συμμάχων και εταίρων θα υπονομεύσουμε την θέση μας.
Δεύτερον. Δεν πρέπει να παρασυρόμαστε από επιχειρήματα του τύπου «όλη η Ευρώπη τους αναγνωρίζει, ας μην απομονωθούμε». Η Γαλλία, η Βρετανία και κάποιοι άλλοι βλέπουν τα δικά τους συμφέροντα με τον δικό τους τρόπο και είναι δικαίωμά τους. Ας προσέξουμε, όμως, ότι τρεις χώρες –μέλη της Ε.Ε. που βρίσκονται κοντά στην φωτιά αρνούνται να αναγνωρίσουν την αυθαιρεσία των Κοσσοβάρων. Η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Σλοβακία ενώνουν την φωνή τους με την μικρή Κύπρο και την ισχυρή Ισπανία στο ΟΧΙ κατά της αναγνώρισης. Δεν είναι τυχαίο ότι τρεις χώρες που είναι δίπλα στο πρόβλημα και έχουν μειονοτικές εστίες πιθανών προβλημάτων διαφωνούν με το ανεξάρτητο Κόσσοβο. Βλέπουν το κουτί της Πανδώρας να έχει ανοίξει και ανησυχούν για τα του οίκου τους. Η Ελλάς αντί να παρασύρεται από εταίρους μακρυνούς προς την περιοχή μας, πρέπει να τους διδάξει με την στάση της και με την βαλκανική της εμπειρία. Στην Ευρ. Ένωση μπήκαμε όχι μόνο για να ακούμε συστάσεις, αλλά και για να λέμε την άποψή μας, να συν-διαμορφώνουμε πολιτική.
Τρίτον. Ας μην είμαστε αφελείς ή αδιάφοροι μπροστά στα σχέδια της μεγάλης Αλβανίας. Σήμερα η ορολογία που χρησιμοποιείται είναι ελαφρώς παρηλλαγμένη: Φυσική Αλβανία. Ενώ ο όρος Μεγάλη τρομάζει τους γείτονες , ο όρος «Φυσική» υποτίθεται ότι αποκοιμίζει. Όμως είναι το ίδιο κατ’ ουσίαν. Είτε με τη μορφή αποσχίσεων, είτε με προπαγάνδα για ανύπαρκτες μειονότητες, είτε με προκλητικούς χάρτες και διαστρεβλωμένα σχολικά βιβλία ιστορίας, είτε με το Εθνικό Δόγμα της Ακαδημίας Επιστημών των Τιράνων, είτε με προκλήσεις «Τσάμηδων» και άλλων συναφών στοιχείων, ορισμένοι ισχυροί παράγοντες στα Τίρανα και στο Κόσσοβο οραματίζονται νέες αναταραχές. Δεν ξέρω αν επιδιώκουν να φθάσουν σε περαιτέρω αλλαγές συνόρων, καλό είναι όμως να αποθαρρυνθούν αυτές οι τάσεις εν τω γεννάσθαι. Τούτο θα επιτευχθεί με την ελληνική σταθερή άρνηση κατά της αναγνωρίσεως του Κοσσόβου καθώς και με την ρητή απόρριψη κάθε συζητήσεως για ανύπαρκτες μειονότητες Αλβανών ή Τσάμηδων στην Ελλάδα. Οι οικονομικοί μετανάστες που εργάζονται τίμια στην χώρα μας είναι σεβαστοί από όποια χώρα και αν προέρχονται. Δεν αποτελούν, όμως, εθνική μειονότητα ούτε είναι επιτρεπτό να τους χρησιμοποιεί οποιαδήποτε γειτονική χώρα για εθνικιστικούς σκοπούς. Εθνική μειονότητα και μάλιστα ξεχασμένη αποτελούν οι Έλληνες Βορειοηπειρώτες.
Τέταρτον. Ακόμη και από ζητήματα που μοιάζουν με λεπτομέρειες μπορεί η εξωτερική μας πολιτική να εξαγάγει χρήσιμα συμπεράσματα. Παράδειγμα η γεωπολιτική σημασία των ονομάτων. Επί αιώνες οι Σέρβοι,, που ήσαν μέχρι το 1945 η πλειοψηφία στην επαρχία αυτή, χρησιμοποιούσαν τον όρο Κόσσοβο –Μετόχια. Η λέξη Μετόχι, ελληνικής προελεύσεως, σημαίνει κτήμα, οίκημα ή Ναό που ανήκει σε κάποιο Ορθόδοξο Μοναστήρι. Επί Τίτο , όταν άρχισε η μαζική εισροή Αλβανών στην επαρχία, άρχισε η κατάργηση του όρου Μετόχια. Τούτο έγινε σκοπίμως για ξεχασθεί ο σερβικός και ορθόδοξος χριστιανικός χαρακτήρας της περιοχής. Σήμερα διεθνώς όλοι μιλούν για Κόσσοβο ή Κοσσόβα και ξεχνούν τα Μετόχια. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η διεθνής αλλοίωση μιας ιστορικής ονομασίας αξιοποιήθηκε για να νομιμοποιήσει αλυτρωτικά και αποσχιστικά σχέδια. Ας το έχουμε κατά νου όταν συζητούμε για το όνομα του κράτους των Σκοπίων.