Ευγενίας Σαρηγιαννίδη*
Ο πόλεμος στη Γάζα καλά κρατεί. Πριν από αυτόν υπήρξαν και άλλοι στην ίδια περιοχή. Δεν τους μάθαμε. Ή οι πιο υποψιασμένοι, τους ξεχάσαμε. Από την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ μέχρι σήμερα πόσο αίμα, πόσος πόνος, πόσες μάνες θρήνησαν τα παιδιά τους, πόσες οικογένειες ξεκληρίστηκαν, πόση φρικαλεότητα, πόση αδικία, πόση βαρβαρότητα εκατέρωθεν! Όμως ούτε κι αυτόν τον πόλεμο θα τον πληροφορούμασταν σε βαθμό που «να μας αγγίξει», αν δεν γινόταν χολιγουντιανή ταινία μικρής οθόνης μέσα στα σπίτια του καθενός στην κατηγορία πολεμική, δραματική περιπέτεια. Τώρα «ξαφνικά» μας άνοιξαν τα μάτια. Είχαμε ξεστραβωθεί βεβαίως λίγο πριν χάρη στον πόλεμο της Ρωσίας με την Ουκρανία. Τώρα, ήρθε και έδεσε. Ο πόλεμος δεν πουλάει μόνο όπλα, πουλάει και θέαμα. Αγγίζει το θυμικό όλων αυτών που φωνασκούν στα social media, στο twitter, στο youtube για τα παιδιά που σκοτώνονται στη Γάζα κλεισμένοι μέσα σε ένα δωμάτιο και μπροστά στην οθόνη τους. Την ίδια ώρα φέρονται ως σάπια σανίδια στους οικείους τους, αφήνοντας τον διπλανό τους να αργοπεθαίνει, τη γειτονιά τους να ρημάζει κλπ. Πόση υποκρισία μπορεί να κρύβει η διαδικτυακή φλυαρία τους;
Την ώρα που αδικούν τους οικείους τους ή ανέχονται σιωπηρά την αδικία, διαρρηγνύουν τα ιμάτια τους για όλους τους αδικοχαμένους και αδικημένους αυτού του πλανήτη. Την ώρα που έχουν εγκαταλείψει το παιδί τους να μεγαλώνει και να διαπαιδαγωγείται από μια οθόνη, χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για τα παιδιά της Γάζας και του Ισραήλ. Την ώρα που ξεστομίζουν μεγαλοστομίες εντιμότητας, αγάπης, αλληλεγγύης και ειρήνης για την Μέση Ανατολή, διεξάγουν έναν καθημερινό πόλεμο με τον φίλο, τον σύντροφο, τον γείτονα, τον συγγενή τους, ακόμα και με τον ίδιο τον εαυτό τους. Την ώρα που φλυαρούν για την ανθρωπιστική βοήθεια που πρέπει να σταλεί στους ρημαγμένους ανθρώπους κάποιας γωνιάς του πλανήτη, γυρνούν την πλάτη, στον οικείο ή ακόμα χειρότερα τον κοροϊδεύουν, τον εξαπατούν, τον εκμεταλλεύονται. Στο όνομα του ανθρωπισμού, πόσο εύκολο είναι να εμπορεύεσαι την καλοσύνη εξ αποστάσεως…
Πόσο εύκολο είναι να εμπορεύεσαι
την αγάπη προς τον εξ αποστάσεως πλησίον εκ του μακρόθεν, από την οθόνη
του λαπτοπ, από τα twit και τις αναρτήσεις σου… Ανέξοδος, ανώδυνος
τρόπος κοινωνικής προσφοράς όλων εκείνων που μέθυσαν με «το κρασί των
δειλών», όπως έλεγε ο Λουντέμης.
Όλη αυτή η «ξαφνική» κοινωνιοπολιτική ενσυναίσθηση μας θύμισε την
προσχηματική αγάπη για το περιβάλλον, την οικολογία και τον πλανήτη.
(βλ. σχετικό
άρθρο του κ. Παπαμιχαήλ Κλιματική
κρίση και στρεβλές οικολογικές συνειδήσεις - slpress.gr). Διότι βεβαίως είναι πολλοί αυτοί
που θεωρητικολογούν για πολλά εκ του ασφαλούς σε αφηρημένο επίπεδο, την
ώρα που σε κάθε τι συγκεκριμένο αποδεικνύουν την μικροψυχία τους.
Που είναι άραγε όλοι αυτοί οι ήρωες του διαδικτύου, όλοι αυτοί οι τυφλοπόντικες, κρυμμένοι στα διαδικτυακά λαγούμια τύπου chatroom, όταν καλούνται να σταματήσουν να μιλούν για το μέλλον του Παλαιστινιακού λαού ή για τα εγκλήματα πολέμου στην περιοχή, αλλά να πράξουν, να βγουν στο φως, να αντιμετωπίσουν και να διαχειριστούν την πραγματικότητα της δικής τους ζωής, του δικού τους τόπου, του συγκεκριμένου εδάφους επί του οποίου ζουν και βλέπουν να καταστρέφεται, επί των συγκεκριμένων κοινωνικών σχέσεων με ανθρώπους που υποτίθεται ότι νοιάζονται; Γιατί μάλλον ελάχιστοι από αυτούς πήγαν με τη φυσική τους παρουσία στην περιοχή να πολεμήσουν. Προφανώς, αν αυτό συνέβαινε θα ήταν μια άλλη ιστορία και θα έπρεπε να ερμηνευτεί μέσα από ένα ειδικό πλαίσιο ανάλυσης. Η δε γράφουσα που είχε την τύχη να γνωρίσει κάποιους από τους ελάχιστους Έλληνες που κάποια στιγμή της ζωής τους πήγαν εκεί στα πλαίσια μιας συνέπειας λόγων – έργων, θεωρεί υποχρέωσή της να καταγγείλει όλον αυτόν τον ψευδεπίγραφο επαναστατισμό και τον ανθρωπισμό του πληκτρολογίου. Γιατί αυτού του είδους οι «φουμαροαντιδράσεις» είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό υπεύθυνες για την κατάσταση των σημερινών δυτικών - και όχι μόνο – κοινωνιών.
Γεμίσαμε προσχήματα, μάσκες και υποκρισία:
Είμαστε υπέρ της οικολογίας, αλλά καταστρέφουμε και εγκαταλείπουμε τη γη
που πατάμε. Είμαστε υπέρ της πατρίδας των άλλων, αλλά τη δική μας την
αφήνουμε στο έλεος της. Είμαστε υπέρ της ειρήνης στον κόσμο, την ώρα που
στη γειτονιά μας οι συμμορίες κάνουνε πόλεμο. Είμαστε αλληλέγγυοι με
τον εκάστοτε λαό, που αρκετά μακριά μας βιώνει πόλεμο, την ώρα που
γυρίζουμε την πλάτη στην έκκληση βοήθειας από τον συνάνθρωπό μας.
Είμαστε υπέρ μιας κοινωνίας με συνεκτικούς δεσμούς και φιλικές –
αγαπητικές σχέσεις, την ώρα που εντοιχισμένοι στα σπίτια κουτιά μας,
«δεν μιλάμε με άνθρωπο». Είμαστε φιλάνθρωποι έξω από τα σύνορά μας και
μισάνθρωποι με τον πλησίον. Είμαστε λαλίστατοι στο διαδίκτυο και βουβοί
στη ζωή μας. Είμαστε οι ήρωες των αναρτήσεων και οι λιποτάκτες της
καθημερινότητας.
Ας αναλογιστούμε λοιπόν, έστω σαν μια προσφορά μικρής
«ψυχοθεραπείας» στον εαυτό μας, πως, όσο κι αν η παγκοσμιοποίηση
επιχειρεί να μας πείσει για το ανάποδο, οι αλλαγές σε όλα τα επίπεδα δεν
υλοποιούνται καταρχάς, «από μακριά και από έξω», αλλά «από κοντά και
από μέσα». Ας αναρωτηθούμε επίσης κοιτώντας τον εαυτό μας στον καθρέφτη,
εμείς οι ίδιοι ως πρόσωπα σε όλα τα τρέχοντα διακυβεύματα της ζωής μας
σήμερα, αν αδικήσαμε, αν φερθήκαμε έντιμα ή άτιμα σε κάποιον, αν δώσαμε
αγάπη, αν προσφέραμε βοήθεια, αν απλώσαμε το χέρι σε όποιον δικό μας,
μας είχε ανάγκη, αν αποτρέψαμε ένα πραγματικό ή συμβολικό έγκλημα, αν
φερθήκαμε σαν άνθρωποι σε κάθε κοινωνική κατάσταση που μας εμπλέκει
προσωπικά.
Γιατί «Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος…», όπως λένε και οι στίχοι του
Λειβαδίτη που τόσοι έσπευσαν να κοινοποιήσουν, με αφορμή τα τεκταινόμενα
μεταξύ Παλαιστίνης – Ισραήλ, θα πρέπει να μετράς την ανθρωπιά σου με
κάτι περισσότερο από τον αριθμό των like, κλικ και views στο twitter,
στο fb και στα υπόλοιπα social media και πλατφόρμες που συμμετέχεις. Για
να μην είσαι ένας από τους πολλούς που παριστάνουν πως συγκινούνται με
τον στίχο του ίδιου ποιητή «Δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου, αν θέλεις
να λέγεσαι άνθρωπος», κοιτώντας επί της ουσίας στην καθημερινή
κοινωνική, πολιτική και προσωπική σου ζωή σχεδόν αποκλειστικά και μόνον
τον εαυτό σου.
*Ψυχολόγου, MSc