Μεγάλος ο θόρυβος γύρω από τη διαμάχη της Έλενας Ακρίτα με τον Σεφερλή…
Δεν δώσαμε σημασία. Τον Σεφερλή δεν τον αντέχουμε να τον δούμε ούτε λεπτό. Προσβάλει την αισθητική μας και τη νοημοσύνη μας…
Την Ακρίτα τη θεωρούμε την κουλτουριάρικη και «προοδευτικά» εκλεπτυσμένη («ποιοτική») έκδοση του Σεφερλή.
Δίδυμοι αδελφοί του εμπορικού θεάματος, παρακμιακά υποπροϊόντα του μικροαστικού ατομικισμού: Του νοσηρού ατομικισμού που πουλιέται…
Τη λογική που διαπερνά τα σήριαλ της Ακρίτα (που καταδυνάστευσαν την τηλεοπτική οθόνη), ο Σεφερλής την …τεντώνει στην ακραία φυσική της συνέπεια: Στη θορυβώδη χυδαιότητα και στον αχαλίνωτο κυνισμό…
Σήμερα, όμως, διαβάσαμε μια επιστολή από τους «Υπερήφανους Γονείς» με τον τίτλο: «Κύριε Σεφερλή, δεν κάνετε σάτιρα, κάνετε κακοποίηση».
Εδώ:
https://www.imerodromos.gr/yperifanoi-goneis-kyrie-seferli-den-kanete-satira-kanete-kakopoiisi/
Μας εξέπληξε θετικά!!!
Σε μια εποχή ολοκληρωτικής ισοπέδωσης των καλλιτεχνικών κριτηρίων αναδεικνύεται, στην επιστολή, η ΟΥΣΙΑ και η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ της σάτιρας.
Θεωρούμε, συνεπώς, σκόπιμο να συμβάλλουμε σ’ αυτόν τον προβληματισμό, αναδημοσιεύοντας ένα απόσπασμα από παλιό μας κείμενο: «Τι είναι σάτιρα».
Ολόκληρο ρο κείμενο βρίσκεται εδώ:
http://resaltomag.blogspot.com/2017/12/blog-post_97.html
Τι είναι σάτιρα
Το να γελάς με την ανθρώπινη εξαθλίωση, την ηδονοβλεψία, τα σεξοανέκδοτα και με επιλεκτικές, ξεκάρφωτες και κοινωνικά αφυδατωμένες εικόνες κιτσαριού δεν είναι σάτιρα.
Είναι η θορυβώδης αυτοϊκανοποίηση του νοσηρού ατομικισμού που πουλιέται!
Η σάτιρα αναπτύσσεται από την κοινωνική αποσύνθεση, αλλά αποτελεί ΑΡΝΗΣΗ αυτής της αποσύνθεσης και όχι χαρακτηριστική της εκδήλωση. Η μαχητική διάθεση, η πληθωρική υγεία, η φρεσκάδα του πνεύματος, οι μεγάλες ανθρώπινες αξίες και η ζωογόνα πνοή των μεγάλων κοινωνικών οραμάτων και ιδεών, βρίσκουν σε αυτή μια διέξοδο.
Η σάτιρα δεν γελοιοποιεί τον άνθρωπο, αλλά τις αλυσίδες του: Το σύστημα και τις δομές του, τα οποία εξαθλιώνουν τον άνθρωπο και διαστρέφουν την προσωπικότητά του.
Όταν γελάς με την αθλιότητα και το ανθρώπινο δράμα αυτό δεν είναι σάτιρα, αλλά διανοητική και ηθική διαστροφή: Ο κομπασμός της καθεστωτικής βλακείας που αυτό-αναγορεύεται σε ευφυΐα, παίρνοντας σαν μέτρο σύγκρισης τα κόπρανα της δικής της βλακείας.
Το να γελάς με τον ανάπηρο ή με τα θύματα ενός πολέμου δεν είναι σάτιρα, αλλά κτηνώδης εξουσιαστική διαστροφή. Η «σάτιρα» που γελάει με τα θύματα δεν σατιρίζει τους θύτες, αλλά αντίθετα τους απαλλάσσει.
Η σάτιρα είναι το εντελώς αντίθετο από το ανέκδοτο και τη χυδαία ευχαρίστηση του κουτσομπολιού και του σόκιν. Είναι, όπως ήδη αναφέραμε, το ανηλεές μαστίγωμα των θυτών, των νόμων τους, της φιλοσοφίας τους και της ηθικής τους.
Αυτό απαιτεί όραμα, δηλαδή μια ανώτερη ηθική δικαίωση.
Πιο λιανά: Προϋποθέτει ενιαίο αντίκρισμα της ζωής, την ανασύνθεσή της (το ξεπέρασμα της αποσύνθεσης), το όραμα μιας νέας ανώτερης ζωής. Το να βρίσκεις ηδονή στο βούρκο δεν έχει τίποτα το κοινό με τη σάτιρα. Είναι η διαστροφή εκείνων που εκστασιάζονται με τα πνευματικά και συναισθηματικά τους κόπρανα: Με τα υποπροϊόντα της καπιταλιστικής σήψης και παρακμής.
Η σάτιρα είναι το «αντίδοτο» στην εξουσία, το κοφτερό ξίφος που «καρατομεί» τις κοινωνικές σχέσεις και τις μορφές που γεννούν, τρέφουν και γιγαντώνουν τα «νοσήματα» της εποχής μας: τον ψυχωτικό τεμαχισμό του ανθρώπου, την ψυχική εξαθλίωση, την πνευματική αλλοτρίωση, το ναρκισσισμό, τον εγωισμό, τον κυνισμό, την αναισθησία, τις ποικίλες διαστροφές και πολλά άλλα…
Η σάτιρα, ως ευφυής και λεπτή ικανότητα να διαπιστώνει και να παρουσιάζει την κωμική πλευρά της πραγματικότητας στρέφεται κατά των προσώπων εκείνων που είναι φορείς αυτών των ανταγωνιστικών κοινωνικών σχέσεων και των δομών εξουσίας.
Μόνο τότε η σάτιρα επιτελεί την κοινωνική της λειτουργία: Να οργώνει και να οργανώνει το συναίσθημα και τη συνείδηση, να εκπέμπει μηνύματα κοινωνικής αλληλεγγύης και αγωνιστικής διάθεσης.
Διαφορετικά αποξηραίνεται κάθε ζωικός χυμός της και μετατρέπεται σε ένα ανούσιο και αντιδραστικό παιχνίδι ανεκδοτολογικής ειρωνείας, διασκεδαστικό στις μικροαστικές παρεούλες που «σπάνε» την πλήξη τους, στον καναπέ, με χαζοχαρούμενα αστειάκια, υπαινιγμούς και υπονοούμενα, προσωπικά κουτσομπολιά και σεξολάγνους ηδονοβλεπτισμούς…
Η Σάτιρα προϋποθέτει αγωνιστική συμμετοχή στα πολιτικά πράγματα και πλήρη ανεξαρτησία από τους μηχανισμούς εξουσίας. Δηλαδή να μην είσαι ο ίδιος εξουσία, να μη συμμετέχεις σε δομές εξουσίας, να μην είσαι ενσωματωμένος στα όργανα εξουσίας και μάλιστα στα βάρβαρα όργανα της ολοκληρωτικής τηλεοπτικής εξουσίας.
Μόνο τότε η σάτιρα αποκτάει τη λεπτή αίσθηση της πραγματικότητας, την πολιτική οξυδέρκεια και τη διανοητική υγεία που δίχως αυτά σάτιρα δεν υπάρχει.
Δίχως αυτά το σατιρικό ταλέντο εκπίπτει στη μικροαστική διαστροφή, αντιδραστικό εργαλείο στα χέρια της εξουσίας, ακριβώς γιατί υπνωτίζει και αποχαυνώνει, διαιωνίζει την παρακμή και το κατεστημένο σύστημα ιδεών και ηθικής: Το σύστημα που παράγει την αθλιότητα, το ανθρώπινο δράμα, την αφυδάτωση των συναισθημάτων, τον ακρωτηριασμό της σκέψης, το ναρκισσιστικό ατομικισμό κ.λπ…
Σε αυτά τα ασφυκτικά καλούπια του συστήματος εξαντλείται το σατιρικό ταλέντο του Λαζόπουλου.
