Ένα προφητικό άρθρο προ επταετίας
Του
Νίκου Καρατουλιώτη, Υποστράτηγου ΕΑ
Η ουκρανική κρίση η οποία ξεκίνησε ως πολιτική κρίση, στην συνέχεια εξελίχτηκε σε πεδίο αντιπαράθεσης γεωπολιτικών συμφερόντων Ανατολής- Δύσης , για να καταλήξουμε στο σημερινό δράμα όπου η Ουκρανία βυθίζεται καθημερινά, όλο και πιο βαθειά στην δίνη ενός εμφυλίου πολέμου.
Ο εμφύλιος πόλεμος που βιώνει σήμερα η Ουκρανία, έφερε στο φως όλα τα πάθη και μίση τα οποία υπέβοσκαν επί σειρά ετών στην συγκεκριμένη χώρα η οποία είναι μια χώρα με διχασμένη προσωπικότητα [1].
Το μέγα ερώτημα είναι, εάν ο σημερινός εμφύλιος πόλεμος δύναται να μετεξελιχτεί σε γενικευμένη στρατιωτική αντιπαράθεση ΝΑΤΟ και Ρωσίας.
Προκειμένου να απαντήσουμε στο παραπάνω ερώτημα απαιτείται:
1. O στρατιωτικός συσχετισμός των εμπλεκομένων δυνάμεων.
2. Συμμαχίες εμπλεκομένων.
3. Διεθνές περιβάλλον
ΝΑΤΟ.
Η στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην Ευρώπη.
1. 67.000 Αμερικανοί στρατιώτες.
2. 130 μαχητικά αεροσκάφη
3. Τεθωρακισμένα 850
4. Ελλιπές σύστημα ηλεκτρονικών επικοινωνιών, καθόσον τα τελευταία 24 χρόνια οι ΗΠΑ έχουν εγκαταλείψει εκατοντάδες βάσεις ηλεκτρονικών επικοινωνιών και ραντάρ.
Το συνολικό ισοζύγιο της στρατιωτικής ισχύος των ΗΠΑ είναι:
1. 1,5 εκατομμύρια τακτικός στρατός και 840.000 εφεδρικός.
2. Τεθωρακισμένα 2.300.
3. Πολεμικά αεροσκάφη 3.500
4. Πυρηνικά 5.000.
ΗΠΑ + ΝΑΤΟ.
1. 3,5 εκατομμύρια τακτικός στρατός και 2,5 εκατομμύρια εφεδρικός στρατός.
2. Τεθωρακισμένα 7.500
3. Πολεμικά αεροσκάφη 5900
4. Πυρηνικά 5325 (325 από Βρετανία και Γαλλία).
ΡΩΣΙΑ.
1. 800.000 τακτικός στρατός και 2.000.000 εφεδρικός.
2. Τεθωρακισμένα 2.750.
3. Πολεμικά αεροσκάφη 1571.
4. Πυρηνικά 12.000
ΟΥΚΡΑΝΙΑ.
Ο Ουκρανικός στρατός δεν είναι δυνατόν να αξιολογηθεί ως αξιόμαχος, καθόσον το ήμισυ αυτού αποτελείται από φιλορώσους και υπάρχει πρόβλημα επιχειρησιακής ετοιμότητας και αποτελεσματικότητας (αυτομόλησαν ακόμη και ταξιαρχίες). Χαρακτηριστική η φράση του μεταβατικού προέδρου της Ουκρανίας Αλεξάντερ Τουρτσίνοφ : «Είναι δύσκολο να το παραδεχθούμε, αλλά αυτή είναι η αλήθεια. Η πλειονότητα των δυνάμεων ασφαλείας στην Ανατολή είναι ανίκανη να φέρει εις πέρας τα καθήκοντά της».
Πέραν των ανωτέρω, το στρατιωτικό υλικό είναι πεπαλαιωμένο και εξαρτάται από πλευράς συντήρησης και ανταλλακτικών από την Ρωσία.
Ποιοτικά χαρακτηριστικά εμπλεκομένων δυνάμεων
Οι Αμερικανικές δυνάμεις μπορεί να είναι ανώτερες από τις Ρωσικές (ποιοτικά), αλλά είναι πολύ μακριά και η Ρωσία έχει πολλαπλασιαστή στρατηγικής ισχύος ένεκα εγγύτατης πρόσβασης στο πεδίο στρατιωτικών επιχειρήσεων.
Με μοναδική θαλάσσια πρόσβαση στην Ουκρανία τα Στενά του Βοσπόρου, τα αμερικανικά και νατοϊκά πλοία που θα προσπαθούσαν να φθάσουν εκεί θα ήταν εύκολοι στόχοι. Το δε όλο εγχείρημα θα απαιτούσε άμεση εξουδετέρωση της αντιαεροπορικής ρωσικής άμυνας, πράγμα δύσκολο αν όχι ακατόρθωτο ή τουλάχιστον υψηλού ρίσκου και κόστους καθόσον η Ρωσία διαθέτει ένα από τα πλέον σύγχρονα αντιαεροπορικά συστήματα, S 400 κλπ.
Ακόμη και επί Ψυχρού Πολέμου, οι Αμερικανοί στρατιωτικοί δεν σχεδίαζαν εισβολή στην Ουκρανία, η οποία τότε ήταν τμήμα της Σοβιετικής Ένωσης,oι Γερμανοί έχασαν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ουκρανία, είπε ο πρόεδρος του ινστιτούτου Stratfor (της παράλληλης CIA) Τζορτζ Φρίντμαν. «Πόλεμος στην Ουκρανία είναι πόλεμος στο κατώφλι της Ρωσίας, με περιορισμένους πόρους σε ένα μέρος που έχει γίνει νεκροταφείο και άλλων στρατιωτικών φιλοδοξιών».
Διεθνείς συσχετισμοί και επί μέρους παράμετροι
Η συγκέντρωση μεγάλων στρατιωτικών δυνάμεων της Ρωσίας κατά μήκος των Ουκρανό-Ρωσικών Συνόρων, αλλά και η μεταφορά στρατιωτικών και αεροπορικών δυνάμεων στην Συφερούπολη, καταδεικνύει ότι η Ρωσία εντάσσει την Κριμαία στην στρατιωτική δομή της.
Από την άλλη μεριά η προετοιμασία συνεργασίας μεγάλης αεροπορικής άσκησης της γερμανικής Luftwaffe, στην οποία θα συμμετέχουν κράτη μέλη του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη (120 αεροσκάφη από 16 διαφορετικές χώρες, εκ των οποίων και 4 ελληνικά F-16), δοκιμάζεται η επιχειρησιακή ετοιμότητα και συγκεκριμένα η πολυεθνική λειτουργικότητα υπό ενιαία διοίκηση. Το υλικό αν και ουχί ομοιογενές ( F-16 , F-18, Rafale, Eurofighter , Gripen ) αλλά και το προσωπικό πρέπει να αποκτήσει ενιαία επιχειρησιακά ανακλαστικά.. Την άσκηση θα συνδράμουν πολεμικά πλοία και υποβρύχια του ΝΑΤΟ στη Βόρεια Θάλασσα και θα τελεί υπό αμερικανό-γερμανική διεύθυνση. Οι όποιες παθογένειες αυτού του ετερόκλητου προσωπικού αλλά και υλικού, έρχονται σε πλήρη αντίθεση με το ενιαίο της Ρωσικής πολεμικής μηχανής τόσο από προσωπικό αλλά και υλικό.
Και ενώ αυτά συμβαίνουν σε επίπεδο ασκήσεων, από την άλλη μεριά είναι εμφανέστατα τα σημεία κόπωσης και γήρανσης του ΝΑΤΟ, καθόσον υπάρχει έλλειψη της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας να έλθουν σε θερμή αντιπαράθεση με τον Ρωσικό Στρατό εντός της Ουκρανίας. Συγκεκριμένα ο υπουργός εξωτερικών (ΥΠ.ΕΞ) της Γερμανίας Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ, επιθυμεί την πολιτική λύση στο ουκρανικό πρόβλημα, προωθώντας μια ακόμη Διεθνή Σύνοδο στη Γενεύη.
Πιθανά σενάρια και εξελίξεις.
Η βάρβαρη και απάνθρωπη επιθετικότητα την οποία επέδειξαν οι «διαδηλωτές» και νεοναζιστές του «δεξιού Τομέα» της Κυβέρνησης του Κιέβου στην Οδησσό, στο κτήριο των εργατικών σωματίων ύστερα από φωτιά που αφού έβαλαν οι ίδιοι, όπου αποτέλειωναν με ρόπαλα τους τυχόν επιζώντας που πηδούσαν από τα παράθυρα, μας παραπέμπουν σε εποχές χειρότερες και από τα Γεγονότα του Ράϊχστανγκ. Το παραπάνω γεγονός σε συνδυασμό με τα γεγονότα του Σλαβιάνσκ, Χάρκοβο κλπ, δοκιμάζει αλλά και προκαλεί τις αντοχές της Ρωσίας για «ανοιχτή» στρατιωτική «ανθρωπιστική» επέμβαση παρέμβαση του Στρατού της Ρωσίας στην σπαρασσόμενη Ουκρανία.
Σενάριο Νο 1 (το χειρότερο και το πλέον απίθανο)
Η Ρωσία εισβάλλει στην Ουκρανία και ταυτόχρονα εισβάλλει και το ΝΑΤΟ. Ο Γ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος είναι γεγονός. Το ανθρώπινο είδος είναι υπό εξαφάνιση ύστερα από χρήση πυρηνικών όπλων ……….. και ο επόμενος πόλεμος θα διεξαχθεί με πέτρες και ρόπαλα.
Σενάριο Νο 2.
Η Ρωσία εισβάλλει στην Ουκρανία, κατοχυρώνει την ασφάλεια και τα συμφέροντα των ρωσόφιλων και αποχωρεί (κανένας δεν θέλει μια χρεωκοπημένη χώρα). Ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζονται οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις στο ΝΑΤΟ, το οποίο και διαλύεται (το ΝΑΤΟ άρχισε ήδη να κατακερματίζεται όταν έχασε τον εχθρό του, το Σύμφωνο της Βαρσοβίας).
Σενάριο Νο 3.
Παρατεταμένος εμφύλιος πόλεμος….. μέχρι να ωριμάσουν οι συνθήκες για πολιτική διευθέτηση.
Σενάριο Νο 4
Άμεση ειρήνευση και πολιτική λύση μέσω διαπραγματεύσεων.
Σενάριο Νο 5
Διαμελισμός της Ουκρανίας και προσάρτηση του μεν δυτικού τμήματος στην Δύση, του δε ανατολικού στην Ρωσία.
Σενάριο Νο 6. Και το πλέον πιθανό.
Χαλαρή ομοσπονδιοποίηση της Ουκρανίας σε Ανατολική και Δυτική.
Ποσοστά ρωσόφωνων
Realpolitik
Και ναι μεν στην Τσεχοσλοβακία το διαζύγιο ήταν συναινετικό και αναίμακτο (Τσεχία – Σλοβακία) , εδώ τα συμφέροντα αλλά και τα ανθρώπινα πάθη είναι τεράστια και τυχόν διαμελισμός θα ήταν επώδυνος.
Τόσο η Ρωσία αλλά και η Δύση (ΗΠΑ- Γερμανία) δεν επιθυμούν να έχουν κοινά σύνορα σε μια διαμελισμένη Ουκρανία, όπου οι καθημερινές συνοριακές τριβές των εμπλεκομένων φρουρών (Ροσόφωνοι και Γερμανόφωνοι), εύκολα μπορεί να μεταπέσει σε θερμό περιστατικό με απρόβλεπτες συνέπειες (ακόμη και Παγκόσμιος Πόλεμος). Μια Ουκρανία με χαλαρή ομοσπονδία εξυπηρετεί τους πάντες.
Οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν τον γερμανικό επεκτατισμό και ενέπλεξαν ολόκληρη την Ευρώπη στην Ουκρανική κρίση, προκειμένου να έχουν την Ευρώπη υπό την ηγεμονία τους και την Ρωσία απέναντι. Εξάλλου το ΝΑΤΟ είναι το χρηστικό εργαλείο των ΗΠΑ, προκειμένου να «κρατούν την Γερμανία “κάτω”, την Ρωσία “έξω” και τους εαυτούς τους “μέσα” στην Ευρώπη.
Γεωπολιτικά προβλήματα τοιούτου μεγέθους και η διαχείρισή τους απαιτεί πεφωτισμένη πολιτική και πνευματική ηγεσία. Η Ευρώπη στερούμενη των παραπάνω προϋποθέσεων και υποταγμένη στην οικονομική γερμανική ισχύ, σύρθηκε σε αντιπαράθεση με την Ρωσία, από την οποία μόνο χαμένη θα βγει. Ήδη ο Πούτιν επικοινωνεί με τον Ομπάμα, παρακάμπτοντας και οι δύο την Ευρώπη. Οι ΗΠΑ από την στιγμή που απέκτησαν το πάνω χέρι στους νεοναζί της Ουκρανίας, θα μπορούν να αυξάνουν ή να ελαττώνουν τις εντάσεις Ευρώπης -Ρωσίας, ανάλογα με τα συμφέροντά τους. Εξάλλου οι μειονότητες είναι καλά προσανάμματα δημιουργίας έντασης και ανάφλεξης πολέμου. Αυτό το είδαμε και στον διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας, το πώς ξεκίνησε με τους Γερμανούς, στην διαδρομή η Γερμανία παρέσυρε ολόκληρη την Ευρώπη και στο τέλος μπήκαν οι ΗΠΑ και πήραν ολόκληρη την μεταπολεμική λεία του διαμελισμού της Γιουγκοσλαβίας αλλά και τον έλεγχο των Βαλκανίων. Η Γερμανία αντί να αυξήσει τον ζωτικό της χώρο, κατόρθωσε να θέση υπό τον απόλυτο Αμερικανικό έλεγχο τα Βαλκάνια (το απόλυτο αυτογκόλ της Ευρώπης). Η ίδια ιστορία επαναλαμβάνεται και στο θέμα της Ουκρανίας. Η Γερμανία μη διδαχθείσα από τα ιστορικά της λάθη, συνεχίζει την ωμή βία για να επιτύχει τους στόχους της, η δε Ευρώπη για μια ακόμη φορά γίνεται πεδίον διεθνούς αντιπαράθεσης.
Η Αμερική κατόρθωσε να επαναφέρει την ανθρωπότητα στην εποχή του Ψυχρού πολέμου, εκμεταλλευόμενη τα φοβικά ρωσικά σύνδρομα της Δύσης και να υψώσει ένα νέο τείχος αστάθειας και εν δυνάμει σύγκρουσης ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ρωσία.
Η ευρωπαϊκή πολιτική ένδεια σε όλο το μεγαλείο.
Η Ελλάδα ως προεδρεύουσα χώρα της Ευρώπης, υπήρξε κάκιστη έως απαράδεκτη και οφείλει να μην συμμετάσχει στην προγραμματισθείσα άσκηση της γερμανικής Luftwaffe και να ακυρώσει την αποστολή των ελληνικών αεροπλάνων. Εξάλλου η δικαιολογία υπάρχει , οικονομική δυσπραγία ένεκα κρίσης και μνημονίων.
Νίκος Καρατουλιώτης
Υποστράτηγος Ε.Α. – Συγγραφέας
[1] Ενδεχομένως θα μπορούσε ο καθηγητής κ. Κλεάνθης Γρίβας, να μας δώσει το ψυχογράφημα της συγκεκριμένης χώρας, εάν και εφόσον αυτό είναι εφικτό από επιστημονικής άποψης.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο efkozani.gr τον Ιούνιο του 2014
