ΑΜΕΡΙΚΑΝΟ-ΝΑΤΟΪΚΟ ΜΑΝΔΥΑ
Της Σοφίας Ν. Αντωνοπούλου
Αν. Καθηγήτρια ΕΜΠ
Ένα κείμενο γραμμένο το 2005!!!
Δημοσιευμένο στο δεύτερο τεύχος του περιοδικού ΡΕΣΑΛΤΟ που κυκλοφόρησε το Δεκέμβριο του 2005.
Θα αναλύσουμε εδώ τη νέα τάξη πραγμάτων στο Αιγαίο, την οποία συνθέτει η Νέα Δομή του ΝΑΤΟ στη Νοτιοανατολική του πτέρυγα, η οποία συμφωνήθηκε στη Σύνοδο των Υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ το Δεκέμβριο του 1997, καθώς και τις εξελίξεις που σημειώθηκαν από τότε μέχρι σήμερα. Η Νέα Δομή διχοτομεί στρατιωτικά το Αιγαίο μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας με επικυρίαρχο το ΝΑΤΟ. Τη Νέα Δομή συμπληρώνουν οι εξίσου ολέθριες υποχωρήσεις που ακολούθησαν και οδηγούν τόσο σε στρατιωτική όσο και πολιτική διχοτόμηση του Αιγαίου. Το ΝΑΤΟ διέλυσε τη Γιουγκοσλαβία και μετέτρεψε τη Βοσνία και το Κοσυφοπέδιο σε προτεκτοράτα του. Με τη Νέα Δομή και όσα ακολούθησαν, το Αιγαίο με το νησιωτικό του σύμπλεγμα μετατρέπεται σε θαλάσσιο προτεκτοράτο του ΝΑΤΟ, όπως θα καταστεί σαφές από τα παρακάτω.
Ένοχη σιωπή
Το μέγα αυτό ζήτημα της αφαίρεσης της ελληνικής στρατιωτικής κυριαρχίας από το Αιγαίο και της ανάληψής της από το ΝΑΤΟ (Νέα Δομή), ζήτημα το οποίο δρομολογήθηκε από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 (κυβέρνηση Μητσοτάκη), πριν καταλήξει σε οριστική συμφωνία το 1997 (κυβέρνηση Σημίτη), πέρασε ουσιαστικά απαρατήρητο, με εξαίρεση μεμονωμένες φωνές που υψώθηκαν, όπως αυτή του ναυάρχου Χ. Λυμπέρη με άρθρο στα ΝΕΑ το 1991 , του πτεράρχου Ν. Στάπα, με άρθρο του στα ΝΕΑ το 1992 και με βιβλίο που εξέδωσε στη συνέχεια και μεταγενέστερα του πτεράρχου Ν. Κουρή, πρώην υφυπουργού Άμυνας, με άρθρο του στα ΝΕΑ το 1996 . Το φράγμα της σιωπής επιχείρησε να διαπεράσει Διακήρυξη για το Αιγαίο και το Κυπριακό, την οποία υπέγραψαν 700 προσωπικότητες του επιστημονικού κόσμου, των Γραμμάτων και των Τεχνών, των Ενόπλων Δυνάμεων και της Εκκλησίας από την Ελλάδα και την Κύπρο το 1996 (βλ. Ελευθεροτυπία, 21/11/96). Ενώπιον της Διακήρυξης η κυβέρνηση εσιώπησε. Μία ένοχη σιωπή, η οποία αποτελούσε τη μεγαλύτερη δυνατή επιβεβαίωση σε όσα η Διακήρυξη περιελάμβανε.
Αλλά ένοχη σιωπή τήρησε και η Ν.Δ. Η σιωπή των δύο μεγάλων κομμάτων εξηγείται από το γεγονός ότι είναι συνυπεύθυνα γι΄ αυτές τις εξελίξεις. Και καθώς κανένα κόμμα ή ο Τύπος έδωσαν οποιαδήποτε συνέχεια στο θέμα, το ζήτημα θάφτηκε σε σιωπή νεκροταφείου. Σε σιωπή νεκροταφείου θάφτηκαν και οι μεταγενέστερες ολέθριες υποχωρήσεις στο Αιγαίο, οι οποίες πέρασαν συχνά στα ψιλά των εφημερίδων. Κόμματα και Τύπος σε αγαστή συνεργασία. Έχει κανείς την αίσθηση ότι έχει αναβιώσει πλήρως στην Ελλάδα το καθεστώς Αμερικανοκρατίας της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου. Το όραμα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου και της μεταπολίτευσης για εθνική ανεξαρτησία ματαιώθηκε.
Η εξίσου επικίνδυνη συνέπεια αυτής της κατάστασης είναι ότι ο ελληνικός λαός δεν έχει ενημέρωση για όσα συντελούνται στο Αιγαίο. Οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται στους σκοτεινούς διαδρόμους της ΝΑΤΟϊκής και ελληνο-τουρκικής μυστικής διπλωματίας και πολύ περιορισμένη πληροφόρηση φθάνει στο μέσο πολίτη. Η ενημέρωσή του περιορίζεται στο θέαμα που προσφέρει κατά καιρούς η τηλεόραση των πιο θεαματικών τουρκικών προκλήσεων στο Αιγαίο, που στόχο έχουν τον εκβιασμό και τον εκφοβισμό.
Υποδαύλιση του τουρκικού επεκτατισμού
Αλλά προτού εκθέσουμε τη Νέα Δομή του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο και τις εξελίξεις που ακολούθησαν, είναι σκόπιμο να σχολιάσουμε γιατί το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ υποδαυλίζουν τον τουρκικό επεκτατισμό στο Αιγαίο, όπως ακριβώς έκαναν στη Γιουγκοσλαβία, υποδαυλίζοντας τους τοπικούς εθνικισμούς και ιδιαίτερα αυτόν των Αλβανών του Κοσυφοπεδίου. (Είναι γνωστό τοις πάσι ότι τον UCK εξόπλισαν οι ΗΠΑ). Το Αιγαίο είναι εξαιρετικής γεωστρατηγικής σημασίας θάλασσα.
Γεφυρώνει τρεις ηπείρους: Ευρώπη, Ασία, Αφρική. Συνορεύει με τα πετρέλαια της Μ. Ανατολής. Από το Αιγαίο επίσης αναγκαστικά θα περάσουν τα πετρέλαια της Κασπίας. Βρίσκεται, τέλος, στο υπογάστριο της Ρωσίας και αποτελεί τη διέξοδό της στη Μεσόγειο. Καμία άλλη θάλασσα στον κόσμο δεν συγκεντρώνει τόσα γεωστρατηγικά χαρακτηριστικά. Είναι λοιπόν ζωτικής σημασίας για το ΝΑΤΟ να την ελέγχει απευθείας, αφαιρώντας την ελληνική κυριαρχία απ΄ αυτήν. Ο κατ΄ εξοχήν μοχλός που χρησιμοποιεί είναι να ενθαρρύνει τον τουρκικό επεκτατισμό, τις διαρκώς νέες τουρκικές διεκδικήσεις, οπότε το ΝΑΤΟ εμφανίζεται ως επιδιαιτητής, εξαναγκάζοντας την Ελλάδα σε διαρκείς υποχωρήσεις όσον αφορά τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
Ένα άλλο στοιχείο όσον αφορά το Αιγαίο είναι τα πετρέλαια. Πιθανότατα στην υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου υπάρχουν εκτεταμένα κοιτάσματα πετρελαίου. Τι έκτασης είναι τα κοιτάσματα αυτά το γνωρίζουν οι πολυεθνικές του πετρελαίου και οι ΗΠΑ. Εμείς δεν το γνωρίζουμε. Δεν αποκλείεται όμως να κολυμπάμε πάνω σε πετρέλαια, καθώς η υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου είναι προέκταση του γεωλογικού σχηματισμού της Μ. Ανατολής. Αν πράγματι λοιπόν υπάρχουν πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου στο Αιγαίο, αυτός είναι ένας πρόσθετος πολύ σημαντικός λόγος να επιδιώκουν οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ τον έλεγχό του.
Η υποκατάσταση της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο από ΝΑΤΟϊκή αποτελεί στρατηγική επιδίωξη του ΝΑΤΟ, η οποία έχει προ πολλού δρομολογηθεί (ήδη από τη δεκαετία του 1960) . Στο θέμα αυτό συγκλίνουν τα στρατηγικά συμφέροντα του ΝΑΤΟ με αυτά της Τουρκίας. Είναι εξόχως αποκαλυπτική ως προς αυτό έκθεση του αμερικανικού Ινστιτούτο Rand, η οποία συντάχθηκε για λογαριασμό του αμερικανικού Πενταγώνου και η οποία διέρρευσε στον Τύπο το Δεκέμβριο του 1992. Συντάκτες της έκθεσης είναι αναλυτές με προϋπηρεσία στη CIA. Η έκθεση καταλήγει ως εξής :
«Οι ΗΠΑ ως υπερδύναμη πρέπει να προσπαθήσουν να ενισχύσουν τη στρατηγική σημασία της Τουρκίας στην Ευρώπη, τη Μ. Ανατολή και την Ασία. Κάθε κίνηση προς μία νέα αμυντική ευρωπαϊκή δομή που θα εξαιρεί την Τουρκία, ή θα στρέφεται εναντίον των συμφερόντων της στο Αιγαίο, θα συνεισφέρει στην αποσταθεροποίηση των Βαλκανίων και θα στρέφεται εναντίον της σύγκλισης της Τουρκίας και δυτικών συμφερόντων. Την ίδια στιγμή θα έθετε κρίσιμα διλήμματα στις ΗΠΑ σε σχέση με το Αιγαίο και τη Μ. Ανατολή» .
Η νέα αμυντική ευρωπαϊκή δομή, στην οποία αναφέρεται η έκθεση, είναι προφανώς η Νέα Δομή της Νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, η οποία προωθείτο την ίδια εποχή (1992).
Και αν κανείς νομίζει ότι υπάρχει ίχνος υπερβολής στον ισχυρισμό ότι τον τουρκικό επεκτατισμό υποδαυλίζουν οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, αρκεί να αναφέρουμε και το εξής. Τον Απρίλιο του 1995, δηλαδή πολύ πριν οι Τούρκοι θέσουν θέμα διεκδίκησης νησίδων και βραχονησίδων, όπως τα Ίμια, γκρίζων ζωνών δηλαδή, σε σχέδιο Συμφωνίας που υπέβαλαν οι ΗΠΑ προς την Ελλάδα και την Τουρκία για τα περιβόητα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), υποστηρίζεται ότι υπάρχουν «διαμφισβητούμενες περιοχές» στο Αιγαίο και ότι απαιτείται η αμερικανική διαμεσολάβηση για τη λύση του ζητήματος (Βήμα, 9/4/95). Ένα χρόνο αργότερα και αφού μεσολάβησαν τα Ίμια, τα οποία ήταν σαφώς σκηνοθετημένα, το θέμα έθεσαν πάλι οι ΗΠΑ με την επίσκεψη του Αμερικανού Υφυπουργού Εξωτερικών στην Αθήνα τον Ιούλιο του 1996. Οι Αμερικανοί ζήτησαν τη μόνιμη παρουσία του 6ου στόλου στις τάχα «επικίνδυνες» περιοχές του Αιγαίου, δηλαδή τις περιοχές που χαρακτηρίσθηκαν μετά τα Ίμια γκρίζες ζώνες. Οι Αμερικανοί πρότειναν ΜΟΕ, που αν εφαρμόζοντο θα τους έδιναν το δικαίωμα επιτήρησης και επέμβασης σε ολόκληρο το Αιγαίο, αλλά και την ευρύτερη περιοχή από τον Έβρο μέχρι την Κύπρο (Έθνος, 11/7/1996). Η ειρωνεία του πράγματος βέβαια είναι ότι τα ΜΟΕ είναι υποτίθεται μέτρα καλής γειτονίας μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας.
Για να συνοψίσουμε: Η τεράστια γεωστρατηγική σημασία του Αιγαίου και τα πιθανά κοιτάσματα πετρελαίου που κλείνει στους κόλπους του είναι αυτά που ωθούν τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την ΕΕ να υποκινούν τον τουρκικό επεκτατισμό και όχι η μεγάλη αγορά της Τουρκίας των 70 εκατ., όπως με περισσή αφέλεια λέγεται και έχει καταστεί κοινός τόπος. Δεν μπαίνει ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός στην υπηρεσία του τουρκικού επεκτατισμού. Το αντίθετο συμβαίνει. Ο τουρκικός επεκτατισμός μπαίνει στην υπηρεσία του αμερικανικού και του ΝΑΤΟϊκού ιμπεριαλισμού.
Η διχοτόμηση του Αιγαίου με οποιονδήποτε τρόπο καθιστά τους Νατοϊκούς μας «συμμάχους» επιδιαιτητές, προς τους οποίους οφείλει να αναφέρεται τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία. Με άλλα λόγια, η με οποιονδήποτε τρόπο διχοτόμηση του Αιγαίου δημιουργεί κενό κυριαρχικών δικαιωμάτων, το οποίο καταλαμβάνεται από το ΝΑΤΟ.
Αντίθετα, η συμπαγής κυριαρχία της Ελλάδος επί του Αιγαίου αποκλείει κάτι τέτοιο, ενώ της δίνει ένα στρατηγικό και οικονομικό πλεονέκτημα τεράστιας σημασίας, μέσω του οποίου θα μπορούσε να επιβάλει, αν οι ελληνικές κυβερνήσεις ήσαν άξιες του ονόματός τους, τους όρους της, αλλά και να αξιοποιήσει ευρύτερα την εξαιρετική γεωστρατηγική της θέση.
Νέα Δομή του ΝΑΤΟ
Και ερχόμαστε στη Νέα Δομή του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο. Η δομή αυτή συνίσταται στη διαμόρφωση ενιαίου αμυντικού χώρου Ελλάδος-Τουρκίας στο Αιγαίο και δεν προσδιορίζει όρια στρατιωτικής επιχειρησιακής ευθύνης. Στο πλαίσιο της δομής αυτής η Ελλάδα δεν έχει πλέον τη θαλάσσια και εναέρια επιχειρησιακή ευθύνη του Αιγαίου. Της αφαιρέθηκε. Την επιχειρησιακή ευθύνη του Αιγαίου ανέλαβε το ΝΑΤΟ και συγκεκριμένα η ΝΑΤΟϊκή διοίκηση με έδρα τη Νεάπολη, με Αμερικανό διοικητή για την αεροπορία και Ιταλό διοικητή για το ναυτικό. Η ΝΑΤΟϊκή διοίκηση έχει τη δυνατότητα με βάση τη Νέα Δομή να αναθέτει την επιχειρησιακή ευθύνη του Αιγαίου κατά περίπτωση και κατά βούληση στην Ελλάδα, την Τουρκία, ή τρίτη χώρα, τις ΗΠΑ για παράδειγμα.
Η δομή αυτή οδηγεί σε στρατιωτική διχοτόμηση του Αιγαίου υπό ΝΑΤΟϊκό μανδύα, δηλαδή στη στρατιωτική συγκυριαρχία Ελλάδος-Τουρκίας στο Αιγαίο υπό ΝΑΤΟϊκή επιδιαιτησία, ή επικυριαρχία και σημαίνει κατάλυση της ελληνικής κυριαρχίας επί της νησιωτικής Ελλάδος, εφόσον με εντολή του ΝΑΤΟ η Τουρκία ή οποιαδήποτε άλλη χώρα μπορεί να αναλαμβάνει την εναέρια και θαλάσσια άμυνα των νησιών και ολόκληρου του Αιγαίου.
Η ΝΑΤΟϊκή άσκηση Destined Glory που έγινε τον Οκτώβριο του 2000 έδειξε στην πράξη τις συνέπειες της Νέας Δομής. Ο ΝΑΤΟϊκός διοικητής της άσκησης απαγόρευσε στα ελληνικά αεροσκάφη να πετάξουν πάνω από τη Λήμνο και την Ικαρία, καταργώντας παράλληλα τους αεροδιαδρόμους τους οποίους επρόκειτο να ακολουθήσουν τα ελληνικά μαχητικά. Φυσικά αυτό θα ήταν αδιανόητο αν την επιχειρησιακή ευθύνη του Αιγαίου τη διατηρούσε η Ελλάδα. Είναι αδιανόητο για ένα κράτος που δεν έχει απωλέσει την εθνική του κυριαρχία.
Οι ελληνικές υποχωρήσεις
Θα αναφερθούμε τώρα με τηλεγραφικό τρόπο, λόγω έλλειψης χώρου, στις εξίσου ολέθριες υποχωρήσεις στο Αιγαίο που ακολούθησαν.
Πρώτον: Με τη Συμφωνία της Μαδρίτης το 1997 η κυβέρνηση Σημίτη αναγνώρισε «ζωτικά συμφέροντα» της Τουρκίας στο Αιγαίο.
Δεύτερον: Με τησυμφωνία του Ελσίνκι το 1999 η κυβέρνηση Σημίτη αναγνώρισε την ύπαρξη «συνοριακών διαφορών» με την Τουρκία στο Αιγαίο, όρος ο οποίος υποδηλώνει τις τουρκικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο και τις μετατρέπει σε προς επίλυση ελληνοτουρκικές διαφορές. Όπως είναι γνωστό, μέχρι τότε η πάγια ελληνική θέση ήταν ότι δεν υπάρχει άλλο ζήτημα προς διευθέτηση με την Τουρκία, πλην της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας.
Όπως επίσης είναι γνωστό, η συμφωνία του Ελσίνκι προέβλεπε ότι αν αυτές οι λεγόμενες «συνοριακές διαφορές» δεν είχαν επιλυθεί μέχρι το Δεκέμβριο του 2004, ημερομηνία κατά την οποία θα εκρίνετο η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, θα παραπέμποντο στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης
. Η συμφωνία αυτή είναι αδιανόητη, καθώς αποδεχθήκαμε στην ουσία να παραπέμπεται στο Δικαστήριο της Χάγης οποιοδήποτε θέμα εγείρει η Τουρκία, λες και είναι δυνατόν μία χώρα, οποτεδήποτε κάποιος εγείρει αμφισβήτηση στην κυριαρχία ή τα κυριαρχικά της δικαιώματα, να δέχεται να αποφανθεί περί αυτών ένας τρίτος, εν προκειμένω το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Την κυριαρχία ή τα κυριαρχικά δικαιώματα μίας χώρας ένας μόνον μπορεί να προασπίσει : Οι ένοπλες δυνάμεις και ο λαός της.
Κατ’ επιταγήν της συμφωνίας του Ελσίνκι διεξάγονται εδώ και τέσσερα περίπου χρόνια «διερευνητικές συνομιλίες» όπως λέγονται, δηλαδή ελληνοτουρκικές διαπραγματεύσεις για τις «συνοριακές διαφορές» στο Αιγαίο, όπως χαρακτηρίσθηκαν από τη συμφωνία αυτή. Οι διαπραγματεύσεις αυτές συνεχίζονται καθώς αποφασίσθηκε από τις κυβερνήσεις Καραμανλή και Ερντογάν να παρακαμφθεί η καταληκτική ημερομηνία του Δεκεμβρίου 2004. Για τις συνέπειες της συμφωνίας του Ελσίνκι θα επανέλθουμε παρακάτω.
Τρίτον: Το Δεκέμβριο του 2001 κατά την επίσκεψη του κ. Σημίτη στην Ουάσινγκτον έγινε ανακοίνωση-δήλωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ότι καταργούνται τα ελληνοτουρκικά θαλάσσια σύνορα στο Αιγαίο κατόπιν, όπως επί λέξει δηλώθηκε, «κοινής παραγωγικής διευθέτησης».
Είναι φανερό ότι αυτή η διατύπωση «κοινή διευθέτηση» παραπέμπει είτε σε άτυπη συμφωνία Ελλάδας – Τουρκίας, είτε ακόμα σε μυστική συμφωνία με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ προχώρησαν στην έκδοση ψηφιακών και αναλογικών χαρτών, οι οποίοι έχουν έκτοτε προωθηθεί προς χρήση από το ΝΑΤΟ, από τους οποίους αφαιρέθηκαν τα ελληνοτουρκικά θαλάσσια σύνορα στο Αιγαίο.
Όπως είναι γνωστό, τα ελληνοτουρκικά θαλάσσια σύνορα βρίσκονται στη μέση γραμμή ανάμεσα στο τόξο των ανατολικών νησιών του Αιγαίου και των ακτών της Μ. Ασίας (βλ. χάρτη 1). Να υπογραμμίσουμε εδώ ότι με ρητή διάταξη της Συνθήκης της Λωζάνης η Τουρκία είχε παραιτηθεί από κάθε δικαίωμα στη θαλάσσια περιοχή του Αιγαίου πέραν των 3 μιλίων από τις ακτές της.
Η Τουρκία αναγνώριζε πλήρως τα ελληνοτουρκικά θαλάσσια σύνορα μέχρι το 1974, οπότε έθεσε ζήτημα status quo στο Αιγαίο. Αδιάσειστη απόδειξη γι΄ αυτό είναι οι ίδιοι οι τουρκικοί χάρτες, οι προ του 1974, όπου εμφανίζονται τα σύνορα αυτά με την αντίστοιχη λεζάντα (βλ. χάρτη 2). Το ίδιο ίσχυε για τους ΝΑΤΟϊκούς επιτελικούς χάρτες (βλ. χάρτη 3).
Σήμερα τα σύνορα αυτά έχουν εξαφανισθεί από τους χάρτες της Τουρκίας και από τους χάρτες του ΝΑΤΟ, όπως ελέχθη παραπάνω. Είναι σαφές ότι αν η Τουρκία αναγνώριζε σήμερα, όπως έκανε προ του 1974, τα σύνορα αυτά δεν θα ετίθετο ζήτημα οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας, διότι οτιδήποτε δυτικώς των συνόρων αυτών είναι ελληνική υφαλοκρηπίδα. Είναι χαρακτηριστικό ότι παλαιότερα εμείς δεν δεχόμαστε ότι υπάρχει θέμα οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας.
Το δεχθήκαμε το 1975 οπότε και προτείναμε την παραπομπή του στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι τότε, διαβάζουμε επί λέξει, «η Τουρκία χαιρέτησε το πνεύμα συνδιαλλαγής της Ελλάδος» και δέχθηκε την παραπομπή στη Χάγη. Αλλά από τη στιγμή που πέτυχε να δεχθούμε ότι υπάρχει θέμα οριοθέτησης, πριν ο αλέκτωρ λαλήσει τρις υπαναχώρησε όσον αφορά τη Χάγη, επιμένοντας η οριοθέτηση να γίνει δι΄ απευθείας συνομιλιών και τούτο προκειμένου να παρακαμφθεί το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Η κατάργηση των ελληνοτουρκικών θαλασσίων συνόρων θέτει άμεσα θέμα επαναοριοθέτησής τους. Όπως είναι γνωστό, η Τουρκία διεκδικεί την επαναχάραξη των υποθαλασσίων, θαλασσίων και εναερίων συνόρων στο Αιγαίο κατά μήκος του 25ου μεσημβρινού, ο οποίος διχοτομεί το Αιγαίο. Η επαναοριοθέτηση των ελληνοτουρκικών θαλασσίων συνόρων, οπουδήποτε και αν αυτά οριοθετηθούν, ανοίγει ραγδαία το δρόμο στην Τουρκία για να απαιτήσει και εν τέλει να πετύχει την ικανοποίηση όλων των διεκδικήσεών της στο Αιγαίο.
Τέταρτον: Όπως ήδη ελέχθη, κατ΄ επιταγήν της συμφωνίας του Ελσίνκι διεξάγονται εδώ και τέσσερα περίπου χρόνια ελληνοτουρκικές διαπραγματεύσεις για τις «συνοριακές διαφορές» στο Αιγαίο, όπως χαρακτηρίσθηκαν από τη συμφωνία αυτή, και έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα συνολικά πάνω από 30 γύροι τέτοιων διαπραγματεύσεων.
Διεξάγονται υπό πλήρη μυστικότητα, αλλά όπως κατ΄ επανάληψη έχει διαρρεύσει στον Τύπο έχουν τεθεί όλα τα ζητήματα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, όπως οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, εύρος του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου, εύρος χωρικών υδάτων, FIR Αθηνών και γκρίζες ζώνες.
Αυτά στο σύνολό τους σημαίνουν επαναχωροθέτηση των ελληνοτουρκικών θαλασσίων συνόρων, ή μετατροπή του Αιγαίου σε θάλασσα χωρίς σύνορα. Να υπενθυμίσουμε ότι ο Υπουργός Αμυνας κ. Σπηλιοτόπουλος σε συνέντευξή του σε τουρκική εφημερίδα δήλωσε μεταξύ άλλων : «Μπορούμε να κάνουμε πολλά, μπορούμε [η Ελλάδα εννοείται] να περιορίσουμε τον εναέριο χώρο μας στα 6 ν.μ.». Δήλωση αποκαλυπτική, αν και η κυβέρνηση, μετά το θόρυβο που προκλήθηκε, την διέψευσε.
Το ότι η κυβέρνηση Καραμανλή έχει αποδεχθεί την κατάργηση των ελληνοτουρκικών θαλασσίων συνόρων αποδεικνύεται και από τις πρόσφατες ολέθριες υποχωρήσεις στο Αιγαίο.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του Τύπου, η Ελλάδα δέχθηκε να αποσυσχετίσει τα όρια ευθύνης έρευνας και διάσωσης της χώρας στο Αιγαίο από τα όρια ευθύνης του FIR Αθηνών, συναινώντας στην αλλαγή του καθεστώτος το οποίο ίσχυε από το 1952.
Η αλλαγή, που συνιστά πλήρη αποδοχή των τουρκικών θέσεων, συνέβη κατά την τελευταία γενική συνέλευση του ICAO (International Civil Aviation Organisation – Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπλοϊας) στον Καναδά, όπου η ελληνική πλευρά συμφώνησε στη διαγραφή από το σχετικό παράρτημα του Οργανισμού της αναφοράς στα όρια του FIR Αθηνών. Σημειωτέον ότι τα όρια του FIR Αθηνών συμπίπτουν με τα ελληνοτουρκικά θαλάσσια σύνορα (βλ. χάρτη 1). Είναι φανερό ότι η εξέλιξη αυτή καταργεί τα όρια ευθύνης της Ελλάδας στο Αιγαίο (FIR και όρια ευθύνης έρευνας και διάσωσης) και θέτει ζήτημα επαναχωροθέτησης των ορίων αυτών, συμπαρασύροντας όλα τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίο.
Επιπλέον, στο πλαίσιο του νέου εγχειριδίου πτήσεων του Γιουροκοντρόλ , η Ελλάδα έχει ήδη δεχθεί και τυπικά πλέον να μην υποβάλλονται σχέδια πτήσεων για τα μαχητικά, όπως και για τα μη επανδρωμένα κατασκοπευτικά αεροσκάφη. Οι εξελίξεις αυτές δίνουν το ελεύθερο για να επιβάλει η Τουρκία την πάγια θέση της ότι τα πολεμικά της αεροσκάφη δεν κάνουν παραβιάσεις στο Αιγαίο, αλλά, αντιθέτως, ότι πρόκειται για απλά κοινές ασκήσεις των πολεμικών της αεροσκαφών.
Τα παραπάνω, συνθέτουν κατάργηση του FIR Αθηνών και των ελληνοτουρκικών θαλασσίων συνόρων, πράγμα το οποίο, μεταξύ άλλων, σημαίνει ότι η Τουρκία μπορεί πλέον να διεκδικήσει από θέση ισχύος γκρίζες ζώνες.
Οι εξελίξεις αυτές εξηγούν τη σημερινή αποθράσυνση της Τουρκίας με συνεχές μπαράζ παραβιάσεων του FIR Αθηνών, του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου και των ελληνικών χωρικών υδάτων στα Ίμια. Φαίνεται δε ότι οι ελληνικές αναχαιτίσεις γίνονται μάλλον για το θεαθήναι, αφού έχουν γίνει αποδεκτά όσα αναφέρθηκαν παραπάνω.
Το τελευταίο μάλιστα διάστημα σε πολλές περιπτώσεις δεν γίνονται καν αναχαιτίσεις. Είναι χαρακτηριστικό το παρακάτω δημοσίευμα της Ελευθεροτυπίας της 15/11/2005 : «Η Τουρκία γιόρτασε με το παραπάνω την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεών της στις 3 Οκτωβρίου. Οκτώ τουρκικά F16, πετώντας σε σχηματισμό, «έσπασαν το ρόδι» για τα καλορίζικα της υπογραφής των διαπραγματεύσεων, πάνω από το αεροδρόμιο της Ρόδου. Αυτή η νέα και εξόχως απαράδεκτη τουρκική τακτική, που δεν λαμβάνει το ολιγότερο υπόψη της την ασφάλεια των πολλών πολιτικών αεροσκαφών, που προσεγγίζουν το τουριστικό θέρετρο, εξακολούθησε η Άγκυρα καθόλη τη διάρκεια του Οκτωβρίου, χωρίς να υπάρξει διεθνής καταγγελία της ελληνικής κυβέρνησης, ούτε και αναχαιτίσεις από ελληνικά μαχητικά, σε όλα τα συμβάντα… Τα περιστατικά αυτά, με στόχο το πολιτικό αεροδρόμιο της Ρόδου, παίρνουν εξόχως σοβαρές και επικίνδυνες διαστάσεις: ♦ Οι πτήσεις των τουρκικών, σε μόνιμη βάση, στην καρδιά της Ρόδου αποτελούν ωμή παραβίαση και αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στη νήσο. ♦ Δημιουργούνται εξαιρετικά επικίνδυνες καταστάσεις για την ασφάλεια των πτήσεων των πολιτικών αεροσκαφών… ♦ Αυτή η νέα τακτική της Άγκυρας φαίνεται ότι δεν γίνεται μόνο για λόγους εντυπωσιασμού. Με τη νέα αυτή συμπεριφορά της δείχνει κατ΄ αρχήν ότι εφαρμόζει ήδη την κατάργηση των ορίων του FIR, που πέτυχε με την αναθεώρηση του ΑΝΝΕΧ-12 του ICAO, για την έρευνα, διάσωση και εναέρια κυκλοφορία… Το μείζον όμως είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση όχι μόνον προσπάθησε να αποσιωπήσει τα γεγονότα – αν δεν τα διέψευσε κιόλας – αλλά αποφάσισε να μην αντιδράσει ούτε σε διπλωματικό επίπεδο, ενώ κάλλιστα μπορούσε. Οι παρενοχλήσεις του ίδιου του πολιτικού αεροδρομίου της Ρόδου, αλλά και διεθνούς αεροδιαδρόμου, είναι από μόνες τους, λόγοι σοβαρότατοι να προχωρήσει η Αθήνα σε διεθνή καταγγελία της Άγκυρας στον ICAO και στα Ηνωμένα Έθνη. Αντί αυτών η σιωπή…». Το δημοσίευμα δεν νομίζουμε ότι χρειάζεται σχόλια.
Η κατάργηση των ορίων του FIR Αθηνών, των ορίων ευθύνης έρευνας και διάσωσης της Ελλάδας στο Αιγαίο, η αποδοχή από τις κυβερνήσεις Σημίτη και Καραμανλή της κατάργησης των ελληνοτουρκικών θαλασσίων συνόρων, ανατρέπουν πλήρως το status quo του Αιγαίου και ανοίγουν ραγδαία το δρόμο για τη διχοτόμησή του.
ΝΑΤΟϊκό προτεκτοράτο
Είναι σαφές από τα παραπάνω ότι το Αιγαίο μετατρέπεται σε ΝΑΤΟϊκό προτεκτοράτο, σε μία θάλασσα χωρίς εθνική κυριαρχία και χωρίς σύνορα, πρότυπο της Νέας Τάξης στα Βαλκάνια, όπως το Κόσοβο και η Βοσνία.
Δεν υπάρχει προηγούμενο στην ιστορία μας να παραχωρούμε την εθνική μας κυριαρχία αμαχητί, μέσα από συνομιλίες και διαπραγματεύσεις. Δεν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο να συντελείται τέτοιων διαστάσεων ακρωτηριασμός της χώρας και να περνάει σε πλήρη σιωπή.
Έχουμε φαίνεται καταντήσει μία χώρα όχι μόνον μειωμένης εθνικής κυριαρχίας, αλλά και μειωμένης συνείδησης. Φυσικά δεν αναφερόμαστε στο λαό, ο οποίος απέδειξε το φρόνημά του κατ΄ επανάληψη και πρόσφατα κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών της Γιουγκοσλαβίας. Μόνος ο ελληνικός λαός σε ολόκληρη την υφήλιο διαδήλωσε τότε και μάλιστα μαζικά και με υψηλό φρόνημα αντίστασης. Δεν αναφερόμαστε λοιπόν στο λαό, ο οποίος έχει προφανώς άγνοια για όσα συντελούνται στο Αιγαίο.
Αναφερόμαστε στο πολιτικό κατεστημένο. Έχει δημιουργηθεί στην Ελλάδα ένα πολιτικό σύμπλεγμα πλήρως υποταγμένο στις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ και ένα σύμπλεγμα ΜΜΕ και Τύπου διαπλεκόμενο.
Το ιδιότυπο αυτό σύμπλεγμα πολιτικής και διαπλοκής έχει επιπλέον δημιουργήσει μία πολυάριθμη νέα τάξη νεόπλουτων νεοελλήνων που επλούτισαν εν μία νυκτί χάριν της διαπλοκής και των κρατικών ταμείων, των δημοσίων έργων κλπ.
Το ιδιότυπο αυτό σύμπλεγμα συνθέτει μία κατάσταση εκτεταμένης διαφθοράς, παρακμής και υποτέλειας, που επικάθεται πάνω στην κοινωνία σαν μολυσμένο νέφος και της στερεί την αναπνοή.
Όσοι λοιπόν έχουμε συνείδηση οφείλουμε να αναλάβουμε μία εκστρατεία ενημέρωσης του ελληνικού λαού, οφείλουμε να αντισταθούμε με κάθε μέσο. Οφείλουμε να ιεραρχήσουμε πρώτη προτεραιότητα την υπεράσπιση του Αιγαίου, γιατί αυτό ισοδυναμεί με υπεράσπιση της ελευθερίας μας. Δεν μπορούμε να είμαστε ελεύθεροι όταν μετατρεπόμαστε σε ΝΑΤΟϊκό προτεκτοράτο. Και θα είναι υποκρισία να αντισταθούμε κατά της Νέας Τάξης στα Βαλκάνια και διεθνώς, αν δεν αντισταθούμε κατά της Νέας Τάξης μέσα στο ίδιο μας το σπίτι.
Η ευθύνη για την πορεία μιας χώρας δεν είναι μόνον ευθύνη των κυβερνήσεων και των εκάστοτε διαχειριστών της εξουσίας. Είναι πάνω απ΄ όλα ευθύνη του ίδιου του λαού της. Σ΄ αυτήν την κρίσιμη περίοδο που διανύει ο τόπος, οφείλει ο καθένας μας να αναλάβει την ατομική του ευθύνη. Κάθε Έλληνας πολίτης με ελεύθερη σκέψη οφείλει σήμερα να ενεργοποιηθεί, με αίσθημα ευθύνης, με αρετή και τόλμη.
Σημειώσεις:
1. Βλ. Χ. Λυμπέρης, «ΝΑΤΟ και Ελλάδα», Τα Νέα, 14/11/1991.
2. Βλ. Ν. Στάπας, «Ολέθρια παραχώρηση», Τα Νέα, 24/12/1992. Βλ. επίσης το βιβλίο Ν. Στάπας, «Ολέθρια παραχώρηση στο Αιγαίο», Φιλιππότης, 2η έκδοση, Αθήνα 1993.
3. Βλ. Ν. Κουρής, «Στο όνομα της ευελιξίας», Τα Νέα, 27/11/1996.
4. Για μια εκτενή ανάλυση των εξελίξεων στο Αιγαίο από το 1974 (αμφισβήτηση του status quo από την Τουρκία) μέχρι το 1995 βλ. Σ. Ν. Αντωνοπούλου, «Το επαίσχυντο χρονικό του τουρκικού επεκτατισμού στο Αιγαίο», Οικονομικός Ταχυδρόμος, 22/6/1995.
5. Βλ. ανταπόκριση από την Ουάσινγκτον στην Καθημερινή, 6/12/1992.
6.Το Δικαστήριο αυτό επιλύει διαφορές που προκύπτουν κατά την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου και δεν έχει σχέση με το ποινικό Δικαστήριο που συστάθηκε στη Χάγη ειδικά για να εκδικάσει τα εγκλήματα πολέμου που διεπράχθησαν στην πρώην Γιουγκοσλαβία.
Αθήνα, 30 Νοεμβρίου 2005
