Του Γιάννη Παπαμιχαήλ, καθηγητή Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας Παντείου Ο Θύμιος ήταν «σύντροφος», όχι όμως μόνον με την έννοια του συναγωνιστή...
Τετάρτη 10 Νοεμβρίου 2010
«Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω»: Η λαϊκή κουλτούρα του γέλιου
Έχουμε αναλύσει πολλές φορές ότι η Τέχνη είναι μια επαναστατική κοινωνική λειτουργία που οργώνει και οργανώνει το συναίσθημα και τη συνείδηση. Τα μεγάλα ανθρώπινα δημιουργήματα είναι «φωνές» αφύπνισης και αγώνα, «φωνές» που συνδέουν το χθες με το σήμερα, που θεμελιώνουν τη συνέχεια της δυναμικής εξέλιξης και την συνέχεια των ιστορικών αγώνων. Αυτή την επαναστατική λειτουργία της Τέχνης θέλουν να αποστειρώσουν και να αφυδατώσουν σήμερα. Γι’ αυτό ασελγούν τόσο πρόστυχα και ωμά πάνω στα έργα των μεγάλων δημιουργών. Γι αυτό μας κατακλύζουν, σαν νεροποντή, όλα τα νοσηρά υποπροϊόντα στον τομέα της Τέχνης, το τερατώδες αυτό πλήθος των ποικίλων διαστροφών. Αυτό που κυριαρχεί σήμερα είναι η ολοκληρωτική και αυθάδης καθεστωτική επιχείρηση καταστροφής της Τέχνης και μεταλλαγής της σε αυθαίρετο παιχνίδι των νοσηρών ατόμων της εξουσίας: Των ανδρείκελων της εξουσίας… Ένας από τους κεντρικούς στόχους του καθεστώτος είναι το κτύπημα του «λαϊκού θεάτρου». Το «λαϊκό θέατρο» είναι η Τέχνη της λαϊκής αφύπνισης και δράσης. Είναι η κουλτούρα της ιστορικής αθανασίας των λαού, του μεγάλου αυτού τεκνοποιού της ζωής: Η πηγή γονιμότητας της ιστορίας. Το γέλιο της λαϊκής κουλτούρας είναι διαβρωτικό, πιο ισχυρό και από το μπαρούτι.
Η σάτιρα, η αυθεντική σάτιρα είναι αυτό το γέλιο της λαϊκής κουλτούρας, είναι η Γλώσσα του διαβρωτικού γέλιο που εκφράζει και πυροδοτεί τα αποθέματα των εκρηκτικών υλών που υπάρχουν στα υπόγεια της κοινωνίας, στη «λαϊκή ψυχή».
Γι αυτό και η σάτιρα εξ ορισμού είναι πανίσχυρο όπλο κατά της εξουσίας.
Γι αυτό η εξουσία και τα όργανά της δεν χρησιμοποιούν ποτέ τη γλώσσα του γέλιου.
Το γέλιο, το πηγαίο λαϊκό γέλιο, καρατομεί την εξουσία και τα όργανά της.
Αυτός είναι και ο λόγος που αυτό το πανίσχυρο όπλο της σάτιρας το πολεμάει και το κυνηγάει ανελέητα η εξουσία και προσπαθεί να το νοθεύσει, να το ισοπεδώσει και να το εξαφανίσει με χυδαία τηλεοπτικά υποκατάστατα διαστροφών, ηδονοβλεψίας και σεξοαανεκδότων, τύπου Λαζόπουλου και CIA…
Τέτοιου είδους διαστροφικές εικόνες κιτσαριού, επιλεκτικές, ξεκάρφωτες και κοινωνικά αφυδατωμένες δεν έχουν καμία σχέση με την λαϊκή κουλτούρα του γέλιου, είναι το χυδαίο ανέκδοτο και «γέλιο» των μηχανισμών της εξουσίας: Το «γέλιο» των υπνωτισμένων προβάτων του καναπέ…
Ιδιαίτερα η τηλεοπτική «σάτιρα» των ακριβοπληρωμένων λακέδων-σταρ του χρήματος αποξηραίνει κάθε ζωικό χυμό της σκέψης και του συναισθήματος. Είναι ένα ανούσιο και αντιδραστικό παιχνίδι ανεκδοτολογικής ειρωνείας, διασκεδαστικό στις μικροαστικές παρεούλες που «σπάνε» την πλήξη τους, στον καναπέ, με χαζοχαρούμενα αστειάκια, υπαινιγμούς και υπονοούμενα, προσωπικά κουτσομπολιά και σεξολάγνους ηδονοβλεπτισμούς…
ΟΛΑ αυτά δεν είναι η λαϊκή κουλτούρα του γέλιου. Είναι η χυδαιότητα της εξουσίας και η θορυβώδης αυτοϊκανοποίηση του νοσηρού ατομικισμού που πουλιέται!
ΟΤΑΝ πάει κανείς να δει το έργο του Ντάριο Φο στο Θέατρο «Άλφα» θα διαπιστώσει, στην πράξη, το ποια ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ είναι λαϊκή ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΤΟΥ ΓΕΛΙΟΥ.
Η Σάτιρα του Ντάριο Φο ξεπηδάει από την κοινωνική αποσύνθεση, αλλά αποτελεί ΑΡΝΗΣΗ αυτής της αποσύνθεσης, ηχηρό σάλπισμα ΖΩΗΣ και ΑΓΩΝΑ. Η μαχητική της διάθεση, η πληθωρική της υγεία, η φρεσκάδα του πνεύματος, οι μεγάλες ανθρώπινες αξίες και η ζωογόνα πνοή των μεγάλων κοινωνικών οραμάτων και ιδεών, βρίσκουν στον Ντάριο Φο μια διέξοδο.
Η σάτιρα του Ντάριο Φο δεν γελοιοποιεί τον άνθρωπο, αλλά τις αλυσίδες του: Το σύστημα και τις δομές του, τα οποία εξαθλιώνουν τον άνθρωπο και διαστρέφουν την προσωπικότητά του.
Η Σάτιρα του Ντάριο Φο καρατομεί ΣΥΝΟΛΙΚΑ τα ψεύδη της πλανητικής εξουσίας, των διεθνών και εθνικών μηχανισμών της ΑΠΑΤΗΣ ΚΑΙ στρέφεται μαχητικά εναντίον της λεηλασίας των λαών και των αλυσίδων των λαών.
Το «δεν πληρώνω, δεν πληρώνω» είναι ένα σάλπισμα αγώνα και ΕΜΠΡΑΚΤΗΣ ανυπακοής και ΑΡΝΗΣΗΣ του συστήματος και των μηχανισμών του
Το «δεν πληρώνω δεν πληρώνω»είναι ένα «αντίδοτο» στην εξουσία, το κοφτερό ξίφος που «καρατομεί» τις εξουσιαστικές κοινωνικές σχέσεις και καταλήγει στη λαϊκή αφύπνιση και δράση.
Αυτό το διαβρωτικό γέλιο που βγάζει η παράσταση του Ληναίου και της Φωτίου είναι σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ΑΝΑΓΚΑΙΟ: Αναζωογονεί…
Μέσα στην ασφυξία που ζούμε και στα νεοταξικά εγκλήματα των ανδρεικέλων της πολιτικής μας ζωής το έργο είναι μια όαση «εξέγερσης»…
ΓΙ ΑΥΤΟ θα παρασιωπηθεί από τους μηχανισμούς της προπαγάνδας του καθεστώτος: ΜΜΕ.
Είναι δικό μας, λοιπόν, έργο, των ιστολογίων, να το διαδώσουμε.