Του Γιάννη Παπαμιχαήλ, καθηγητή Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας Παντείου Ο Θύμιος ήταν «σύντροφος», όχι όμως μόνον με την έννοια του συναγωνιστή...
Τετάρτη 24 Νοεμβρίου 2010
Η πολυφωνική μονογλωσσία
Πριν από πέντε χρόνια: ΡΕΣΑΛΤΟ, τεύχος-2 Η Ελευθερία είναι πάντα η ελευθερία για εκείνον που σκέφτεται διαφορετικά, ενώ όταν γίνεται προνόμιο, παύει να είναι ελευθερία. Σήμερα, στην Ελλάδα, η ελευθερία του λόγου τείνει να συρρικνωθεί στους οπαδούς τoυ καθεστώτος και στους απολογητές του χρήματος. Για να είμαστε πιο ακριβολόγοι δεν υπάρχει ελευθερία του λόγου.Υπάρχει μια γλώσσα με πολλές φωνές, δηλαδή μια πολυφωνική μονογλωσσία: Η γλώσσα των τιμών και των συναλλαγών, η πλουραλιστική μονοφωνία του αυτοκρατορικού λόγου.
Βεβαίως αυτή η διαδικασία συρρίκνωσης των δημοκρατικών ελευθεριών συντελείται, όχι με την ανοικτή και ωμή βία (όταν χρειαστεί ασκείται κι αυτή), αλλά κατά ένα τρόπο αυτόματο από τους εξουσιαστικούς μηχανισμούς ενσωμάτωσης ή αποκλεισμού των μη αρεστών ιδεών.
Ο καθεστωτικός «αριστερός πολιτισμός» που κυριαρχεί σήμερα συνοψίζεται σε τούτο: Να λειτουργεί ο καθένας σαν αστυνόμος του εαυτού του, σαν ιδιωτική μυστική αστυνομία, όχι μόνο του εαυτού του, αλλά και των άλλων!
Την παραγωγή και τη διοχέτευση αυτού του «πολιτισμού» την αναλαμβάνει ένα «κοσμικό ιερατείο» διανοουμένων, συμπεριλαμβανομένων και δημοσιογράφων:Η ελίτ των ποικιλόχρωμων «αριστερών» η οποία μιλά μία γλώσσα (της πλανητικής «ενιαίας» σκέψης), επικαλύπτοντας τη μονοφωνία της με την απάτη των πολυφωνικών διαθλάσεων.
Έτσι μέσα από το ελεγχόμενο και αυτολογοκρινόμενο σύστημα μετάδοσης μηνυμάτων και συμβόλων και μέσα από τις θεσμοθετημένες και χειραγωγημένες λειτουργίες της ψυχαγωγίας, της διασκέδασης και της ενημέρωσης διαπαιδαγωγούνται οι πολίτες με τις «αξίες», τα πρότυπα και τους κώδικες συμπεριφοράς του συστήματος.
Τα ΜΜΕ και ιδιαίτερα η βαριά βιομηχανία της ενημέρωσης αποτελούν τα μοντέλα προπαγάνδας της ιδεολογίας του χρήματος. Η βάση αυτής της ιδεολογίας είναι ο ολοκληρωτισμός της αγοράς. Η βαριά βιομηχανία της ενημέρωσης, ως οικονομική συγκρότηση προσανατολισμένη στο κέρδος και ως εξουσία πολιτικά διαπλεκόμενη αντανακλά τη δικτατορία της αγοράς στο επίπεδο της πληροφόρησης.
Ο λόγος των ΜΜΕ είναι ο λόγος της κυριαρχίας και της ενσωμάτωσης. Για να εκπληρωθεί, όμως, αυτός ο ρόλος μέσα σε έναν κόσμο έντονων οικονομικών ανισοτήτων, κοινωνικών αδικιών και σφοδρών ταξικών αντιθέσεων απαιτείται ένα καλοδουλεμένο σύστημα προπαγάνδας.
Τα ΜΜΕ αποτελούν τους διαύλους και τα φίλτρα αυτής της προπαγάνδας. Η πληροφόρηση φιλτράρεται και οι αντίπαλες αντιλήψεις περιθωριοποιούνται.
Προβάλλονται συστηματικά και διογκώνονται τα μηνύματα των κυρίαρχων ιδιωτικών συμφερόντων και του πολιτικού κατεστημένου. Οι πρώτες ύλες των ειδήσεων περνούν «μέσα από δραστικά φίλτρα που αφήνουν μόνο το καθορισμένο υπόλειμμα που αρμόζει να δημοσιευτεί» (Τσόμσκι).
Επίσης τα επεξεργασμένα καλούπια διαλόγου αποτελούν φίμωση του διαλόγου. Οι «φιλτραρισμένες» επιλογές των ομιλητών δίνουν την ψευδαίσθηση της πολυφωνίας, αλλά είναι μια θλιβερή μονοφωνία: είναι μια μονοδιάστατη σούπα κοινοτοπιών. Αν κάποιος ομιλητής «ξεφύγει» περιθωριοποιείται. Έτσι στο όνομα της ελευθερίας του λόγου και της ενημέρωσης (το ψευδώνυμο της ελευθερίας της αγοράς) δολοφονούν το διάλογο και την ενημέρωση.
Σήμερα που επιβάλλεται και κυριαρχεί ο ιμπεριαλιστικός αυτοκρατορικός λόγος αυτή η προπαγανδιστική λογική των «φίλτρων» της ενημέρωσης και του διαλόγου φτάνει στα έσχατα όριά της.
Φυσικά αυτά τα προπαγανδιστικά «φίλτρα» για να γίνουν πιο αποτελεσματικά πρέπει να ντυθούν με ηθικά αποδεκτά ρούχα. Και αυτά τα «ηθικά αποδεκτά ρούχα» της νεοταξικής προπαγάνδας είναι οι πρώην αριστεροί. Διανοούμενοι και δημοσιογράφοι με «αριστερό κύρος» προσφέρουν απλόχερα και επικερδώς τις υπηρεσίες τους. Ντύνουν δηλαδή τον κυνισμό της παγκοσμιοποίησης με το ηθικό κύρος της αριστερής τους καταγωγής και των αγωνιστικών τους περγαμηνών.
Αυτή η πνευματική και πολιτική «αριστερή» ελίτ αποτελεί σήμερα την πιο μοχθηρή γκριμάτσα της αυτοκρατορικής προπαγάνδας. Δεν εξωραΐζει απλώς τη βαρβαρότητα και την αθλιότητα της παγκοσμιοποίησης, αλλά και επιχειρεί να την εμφανίσει ως μονόδρομο. Και είναι αυτό το κοσμικό ιερατείο της δημοσιογραφίας που αποκαλεί «δημοκρατικό διάλογο» τις διαθλάσεις και τις αποχρώσεις του καθεστωτικού μονόλογου, την ισοπεδωτική υπερπληροφόρηση-παραπληροφόρηση.
Και ακόμα, προωθεί, με τρομοκρατικά «προοδευτικά» και «αριστερά» ιδεολογήματα τη μακάβρια φιλοσοφία της φίμωσης… Ρεσάλτο