Του Γιάννη Παπαμιχαήλ, καθηγητή Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας Παντείου Ο Θύμιος ήταν «σύντροφος», όχι όμως μόνον με την έννοια του συναγωνιστή...
Παρασκευή 20 Αυγούστου 2010
Εκκλησία και αστικό κράτος Η διαλεκτική της διάβρωσης και της σύγκρουσης
Ειδικοί ιστορικοί λόγοι ταύτισαν το ελληνικό καπιταλιστικό κράτος με το εκκλησιαστικό κατεστημένο. Κράτος και εκκλησιαστικό κατεστημένο, οι δύο αυτές εξουσίες «συμβιβάστηκαν» και «συγχωνεύτηκαν» στο ενιαίο εθνικό κράτος. Αυτός ο «συμβιβασμός» οφείλεται σε δύο βασικούς λόγους:Στην καθυστέρηση του ελληνικού καπιταλισμού και στην εθνική δύναμη της Εκκλησίας που απέκτησε μέσα από τον αγώνα ενάντια στην τουρκοκρατία, στον αγώνα συγκρότησης του εθνικού κράτους. Η Εκκλησία έτσι αποτέλεσε ισχυρότατο δομικό στοιχείο του ελληνικού εθνικού αστικού κράτους, δισυπόστατο και αντιφατικό θεμέλιο:
α) το εκκλησιαστικό κατεστημένο ήταν πλήρως ταυτισμένο με το καπιταλιστικό κράτος και το πολιτικό κατεστημένο του κεφαλαίου, ήταν ο πνευματικός ροπαλοφόρος του κεφαλαίου.
Γι’ αυτό και η γραφειοκρατική ιεραρχία ήταν συνδεδεμένη με τις πλέον αντιδραστικές πολιτικές δυνάμεις, με το κράτος της ιστορικής δεξιάς και διακατεχόταν από υστερικό αντικομουνισμό…
β).Το σώμα, όμως, της ορθόδοξης ελληνικής Εκκλησίας, ήταν στενά συνδεδεμένο με τις αγωνίες και τους πόνους του ελληνικού λαού, «ποτισμένο» με τον ιδρώτα του και τους ηρωικούς αγώνες του.
Αυτή η αντίφαση ανάμεσα στη γραφειοκρατική, καθεστωτική εκκλησιαστική ιεραρχία και στο «σώμα» της Εκκλησίας το ζυμωμένο με το λαό δεν απέτρεψε μόνο την εξουσιαστική ισοπέδωση ολόκληρης της Εκκλησίας, αλλά έφερε και μεγάλες επαναστατικές ρωγμές στο εσωτερικό της:Σφυρηλάτησε αγωνιστές ιερωμένους και μοναχούς, ανέπτυξε την Ορθόδοξη και πολιτική σκέψη και γέννησε μεγάλους, σύγχρονους πνευματικούς πατέρες, με κοφτερό πολιτικό κριτήριο και κατάρτιση.
Από αυτήν την αντίφαση ξεκινά και η προχωρημένη λαϊκή συνείδηση, αλλά και η απώθηση προς τους γραφειοκράτες διαχειριστές του εκκλησιαστικού κατεστημένου, οι οποίοι συναγελάζονταν με την οικονομική και πολιτική ολιγαρχία και αποκτούσαν όλα τα ελαττώματά της, τη διαφθορά της, την ψυχολογία της και τα «βίτσια» της.
Η ομαλή, ωστόσο περίοδος, αυτής της ταύτισης των κρατικών ιερατείων (εκκλησιαστικό και πολιτικό) άρχισε να κλονίζεται με το πέρασμα του καπιταλισμού στην υπερεθνική του φάση, στη φάση της παγκοσμιοποίησης και της Νέας Τάξης.
Η δομή της Εκκλησίας, ως εθνικό θεμέλιο του ελληνικού καπιταλισμού, έρχεται σε διάσταση με τις απαιτήσεις της «μετάλλαξης» του εθνικού καπιταλιστικού κράτους: το Κράτος μεταλλάσεται σε εκτελεστικό όργανο των υπερεθνικών αναγκών, δηλαδή ισοπέδωσης των εθνικών δομών.
Η Εκκλησία έγινε πλέον «βαρίδι», ανασταλτικός παράγοντας αυτής της καπιταλιστικής, νεοαταξικής εξέλιξης. Και όχι μόνο το «σώμα» της Εκκλησίας, αυτό πάντα ήταν ριζωμένο στις δομές της λαϊκής συνείδησης, αλλά και η εκκλησιαστική, γραφειοκρατική ιεραρχία, οι διαχειριστές της Ορθοδοξίας.
Η δομή της Εκκλησίας, ως ενιαίο σύνολο, δεν ήταν κόμμα για να μεταλλαχτεί σε όργανο των διεθνών μηχανισμών του χρήματος. Ήταν δομή ισχυρότατης εθνικής διάρθρωσης και λαϊκής συνείδησης, ένας πανίσχυρος ιστός εθνικής συνοχής μέσα στα κύτταρα της ελληνικής κοινωνίας.
Κράτος και Εκκλησία πλέον άρχισαν να μην είναι συμβατά μεγέθη. Το κράτος είχε μεταλλαχτεί σε εκτελεστικό όργανο ισοπέδωσης κάθε εθνικού στοιχείου και η Εκκλησία αποτελούσε τον ακρογωνιαίο λίθο της εθνικής υπόστασης.
Έτσι και η εξουσία του εκκλησιαστικού κατεστημένου, το οποίο αντλούσε τη μεγάλη του δύναμη από την εθνική υπόσταση της ελληνικής κοινωνίας και από «σώμα» της Ορθοδοξίας, μπήκε στο στόχαστρο της Νέας Εποχής.
Η ταύτιση, συνεπώς, Εκκλησίας και αστικού κράτους στη γένεση του ελληνικού καπιταλισμού μόλυνε, διάβρωσε και διέφθειρε το εκκλησιαστικό κατεστημένο, αλλά σήμερα αποτελεί το «σημείο» της ανελέητης σύγκρουσης του νεοταξικού κράτους με το θεμέλιο του «εθνικού κράτους»: Την Εκκλησία ως σύνολο…
Το βάθεμα των συγκρούσεων
Η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ένταξής μας γέννησε τις πρώτες σοβαρές ρήξεις μεταξύ της Εκκλησίας και του πολιτικού καθεστώτος.
Πρώτος, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έκανε απόπειρες ψαλιδίσματος της εκκλησιαστικής εξουσίας. Οπισθοχώρησε ολοταχώς…
Λέγεται μάλιστα ότι είχε καλέσει τον Σεραφείμ και προσπάθησε να το «στριμώξει» με απαξιωτικές φράσεις κατά της Εκκλησίας. Τα έχασε κυριολεκτικά ο Καραμανλής και έγινε πελιδνός, όταν ο Σεραφείμ βγάζει από το ράσο του μια πιστόλα και διέταξε τον Καραμανλή να πάρει πίσω τις απαξιωτικές φράσεις…
Μπορεί το περιστατικό αυτό να έχει θρυλοποιηθεί, αλλά δείχνει, πολύ παραστατικά, την άκαμπτη στάση της Εκκλησίας και τον τρόμο της πολιτικής εξουσίας.
Αυτή η ρωμαλέα στάση του Σεραφείμ επιβεβαιώνεται και από τα κατοπινά γεγονότα.
Εποχή Ανδρέα Παπανδρέου: Ο Ανδρέας έκανε και αυτός μια απόπειρα να ψαλιδίσει την εξουσία της Εκκλησίας. Ζητά αμέσως συνάντηση ο Σεραφείμ, ο οποίος του λέει μόλις βρέθηκαν μαζί: «Ανδρέα, έλα να τα βρούμε. Έχουμε και οι δύο μεγάλα μαγαζιά, αλλά το δικό μου είναι γωνιακό»!!!
Ο πολιτικά μεγαλοφυής Ανδρέας δεν χρειαζόταν τίποτα άλλο για να καταλάβει τη γρανιτένια δύναμη της Εκκλησίας. Τα βρήκανε…
Μετά μπαίνουμε στην περίοδο της «εκσυγχρονιστικής», νεοταξικής επέλασης. Στην περίοδο των αχυρανθρώπων του οικονομικού κατεστημένου, συνακόλουθα των ηλιθίων εκτελεστών των ευρωπαϊκών εντολών.
Χριστόδουλος
Ο Σημίτης, από κοινού με όλα τα «αριστερά» εξαπτέρυγά του, εξαπέλυσε μετωπική επίθεση κατά της Εκκλησίας και έκανε το Χριστόδουλο, Ανδρέα Παπανδρέου.
Η γραφειοκρατική ιεραρχία της Εκκλησία, με πρώτο τον χαρισματικό Χριστόδουλο, διέγνωσε τη μεγάλη απειλή και αντέδρασε ακαριαίως κινητοποιώντας τον ελληνικό λαό και μπαίνοντας ηγέτης των εθνικών θεμάτων και της αντίστασης στην εθνική ισοπέδωση.
Η ίδια η νίκη του Χριστόδουλου απέναντι στον Ιερώνυμο στο ζήτημα της εκλογής του νέου Αρχιεπισκόπου αποτυπώνει τη συσπείρωση της εκκλησιαστικής ιεραρχίας μπροστά στον κίνδυνο του σημιτισμού.
Ο Χριστόδουλος νίκησε τότε ακριβώς γιατί όλο το εκσυγχρονιστικό παρακράτος, με νύχια και με δόντια, προσπαθούσε να βγάλει τον Ιερώνυμο. Τα αντανακλαστικά της εκκλησιαστικής ιεραρχίες, μπροστά σε αυτή την επιθετική στάση του «εκσυγχρονισμού» αντέδρασαν και εξέλεξαν τον ικανότερο να αντιμετωπίσει αυτή την επίθεση, τον Χριστόδουλο.
Πράγματι ο Χριστόδουλος κονιορτοποίησε με μεθόδους και βοναπαρτίστικο, χαρισματικό στιλ Ανδρέα Παπανδρέου, την καθεστωτική επίθεση εναντίον της Εκκλησίας.
Εδώ, πλέον, βλέπουμε μια συμμετρία: Έναν ηγέτη στο εκκλησιαστικό κατεστημένο (δεξιών καταβολών) στα χνάρια του Ανδρέα Παπανδρέου (σοσιαλιστικών καταβολών)…
Θα δούμε παρακάτω και τις συμμετρίες των γελοιογραφικών, παρακμιακών τους απομιμήσεων: Καρατζαφέρης- Άνθιμος…
Ο Χριστόδουλος, βεβαίως, χρησιμοποίησε και διαχειρίστηκε τη δύναμη της Εκκλησίας, ΟΧΙ για να ανατρέψει τους σχεδιασμούς της Νέας Τάξης, αλλά για να διαπραγματευτεί με το καθεστώς και να προωθήσει τα συμφέροντα του εκκλησιαστικού κατεστημένου σε άλλες μορφές εξουσίας συμβατές με την πλανητική νέα τάξη και ενταγμένες μέσα στο πλανητικό κράτος του Βατικανού.
Ο Χριστόδουλος,σαν το εκκλησιαστικό σύμμετρο του Ανδρέα Παπανδρέου δεν είχε κανένα δισταγμό να κινητοποιήσει δημαγωγικά τον κόσμο και να δώσει ένα καλό μάθημα στο εκσυγχρονιστικό κράτος.
Αυτό προκάλεσε θετικές αναταράξεις στην ελληνική κοινωνία, αναταράξεις αντίστασης στη Νέα Τάξη, θετικά στοιχεία που δεν πρόλαβαν να ανατραπούν και να ξευτελιστούν από τον ίδιο το Χριστόδουλο γιατί πέθανε έγκαιρα…
Έμεινε στη συνείδηση του κόσμου η Αντίσταση και η νίκη του Χριστόδουλουκαι επισκιάστηκαν οι βοναπαρτιστικές, δημαγωγικές μεθοδεύσεις του και το ξεπούλημα των κατακτήσεων του στο νεοταξικό χρηματιστήριο της ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗΣ. Τον διέσωσε ο θάνατος, γιατί ο Χριστόδουλος θα χρησιμοποιούσε τη νίκη του και τη δύναμή του για την εξαπάτηση του λαού και για τους δικούς του στόχους…
Ήταν αυτός και ο λόγος που επέβαλε ένα καθεστώς φίμωσης και τρομοκρατίας εναντίον των ΑΝΤΙΝΕΟΤΑΞΙΚΩΝ ριζοσπαστικών ζυμώσεων στο εσωτερικό της Εκκλησίας ΚΑΙ ΕΝΑΝΤΙΟΝ των αυθεντικών, συγκροτημένων και αδιάλλακτων αγωνιστών της Εκκλησίας κατά της Νέας Τάξης.
Ο Χριστόδουλος έφυγε νωρίς και έτσι έμεινε το θετικό στοιχείο εθνικής αντίστασης στη συνείδηση του λαού.
Ωστόσο, έστρωσε το δρόμο στο τέκνο της Νέας Τάξης, τον Ιερώνυμο.
Έστρωσε το δρόμο γιατί το βοναπαρτιστικό καθεστώς που επέβαλε, η δημαγωγία του και η θυσία των πάντων στο βωμό των προσωπικών του φιλοδοξιών, μπορεί να μην είχαν γίνει ευδιάκριτα ακόμα στον ελληνικό λαό, αλλά ήταν πολύ ευδιάκριτα στο εσωτερικό της Εκκλησίας: Τα βίωνε σπαρακτικά.
Έτσι, ο Χριστόδουλος, συσπείρωσε πολλούς εναντίον του, γεγονός που αξιοποίησε άριστα το πολιτικό κατεστημένα και το παρακράτος για να «σπρώξει» θριαμβευτή τον Ιερώνυμο.
Η ανολοκλήρωτη, λοιπόν, «επανάσταση» του Χριστόδουλου οδήγησε, στη σφαίρα της γραφειοκρατικής εκκλησιαστικής ιεραρχίας, στη νίκη της «αντεπανάστασης»: στην επικράτηση του Ιερώνυμου.
Η «Τάξη» αποκαταστάθηκε, καθώς και οι συμμετρίες, ΓΑΠ και Ιερώνυμος:Αχυράνθρωποι των ξένων κέντρων εξουσίας, γι’ αυτό και άνευροι, άχρωμοι και αφυδατωμένοι. Απλοί διεκπεραιωτές εντολών…
Φυσικά, τα θετικά στοιχεία του Χριστόδουλου, που πότισαν τη λαϊκή συνείδηση αποτελούν σημείο αναφοράς και λειτουργούν, δεν έχουν ξεριζωθεί, όπως δεν έχει σβήσει η «σφραγίδα» που έβαλε στην ελληνική κοινωνία ο Ανδρέας Παπανδρέου, παρ’ όλη τη δραματική πτώση του…
Καρατζαφέρης-Άνθιμος
Αυτές οι κοινωνικές «σφραγίδες», μέσα στην ολοκληρωτική πτώση και σήψη που ζούμε σήμερα, γεννούν και τους γελοιωδέστατους και γλοιωδέστατους κλόουν-καρικατούρες.
Τέτοια γελοιογραφικά κακέκτυπα απομίμησης του Ανδρέα και του Χριστόδουλου είναι οι ακραίοι πατριδοκάπηλοι, Καρατζαφέρης και Άνθιμος.
Έχουμε και εδώ μια άλλη συμμετρία του «πολιτικού» με το «εκκλησιαστικό»:δύο αυθάδειες πατριδεμπόρων, δύο αχρείοι καμποτίνοι (αγύρτες, τσαρλατάνοι) βουτηγμένοι μέσα στην πλέον γλυκερή υποκρισία, διψασμένοι μέχρι τρέλας για εξουσία ΚΑΙ στυλοβάτες του Γιωργάκη και της εκκλησιαστικής καθεστηκυίας τάξεως…