Σχολιάζει ο Νίκος Κλειτσίκας « Στο τέλος είδαμε ποιος είναι ένας δειλός αρουραίος, που κρύβεται σε... καταφύγια και ποιος είναι ένας ...
Παρασκευή 16 Ιουλίου 2010
Ο φαύλος κύκλος του χρηματοπιστωτικού συστήματος
Επανερχόμαστε στις τράπεζες για να ξεκαθαρίσουμε κάποια ζητήματα.
Το τραπεζικό κεφάλαιο δεν είναι ένα ανεξάρτητο τεμάχιο μέσα στο καπιταλιστικό κύκλωμα. Είναι το ηγεμονικό κεφάλαιο του καπιταλιστικού. Το να απομονώνει κανείς τους τραπεζίτης και να προσπαθεί να εξηγήσει τα τεκταινόμενα με το «κακό» ή «αδηφάγο» χαρακτήρα των τραπεζιτών, αυτό δεν είναι οικονομία…
Η Πίστη αποτελεί το βάθρο του καπιταλιστικού συστήματος, την καρδιά των λειτουργιών του. Και ως τέτοια αποτυπώνει με μεγαλύτερη οξύτητα την κρίση του καπιταλιστικού καθεστώτος.
Τα καθεστωτικά κόμματα και οι ποικιλόχρωμοι απολογητές του καπιταλισμού αγωνιούν για τις τράπεζες! Δικαιολογημένες οι αγωνιώδεις ανησυχίες: Αγωνιούν για την καρδιά του συστήματός τους…
Ας απλοποιήσουμε, συνοπτικά, τις θεμελιακές καπιταλιστικές λειτουργίες της Πίστης.
α). Οι πιο σοβαρές λειτουργίες της Πίστης είναι δύο: Η αύξηση της επεκτατικής (ιμπεριαλιστικής) ικανότητας της καπιταλιστικής παραγωγής και η διευκόλυνση των ανταλλαγών.
Η τάση της απεριόριστης επέκτασης της καπιταλιστικής παραγωγής προσκρούει στα όρια της ατομικής ιδιοκτησίας, στην περιορισμένη δηλαδή ποσότητα του ατομικού κεφαλαίου. Εδώ επεμβαίνει η Πίστη, σαν μέσο, για το ξεπέρασμα των ορίων αυτών, συγχωνεύοντας πολλά ατομικά κεφάλαια σε ένα και διοχετεύοντάς τα στην καπιταλιστική επέκταση. Αυτή η λειτουργία του χρηματιστηριακού κεφαλαίου το ανέδειξε σε ηγετικό «μοχλό» της παγκοσμιοποίησης.
Από την άλλη η πίστη επιταχύνει, σαν εμπορική πίστη, την ανταλλαγή των εμπορευμάτων και εδραιώνει τη διεθνοποίηση αυτής της ανταλλακτικής λειτουργίας.
β).Οι θεμελιακές αυτές λειτουργίες της πίστης αποτελούν και την κεντρική πηγή όξυνσης και διεθνοποίησης των κρίσεων.
Είναι γνωστό, ότι οι οικονομικές κρίσεις οφείλονται στη δομική αντίφαση της καπιταλιστικής οικονομίας: Αντίθεση ανάμεσα στις ικανότητες ανάπτυξης-επέκτασης της παραγωγής ΚΑΙ της περιορισμένης καταναλωτικής ικανότητας.
Η πίστη, λοιπόν, ωθεί την παραγωγή σε υπερπαραγωγή, χωρίς ταυτόχρονα να μπορεί να ανταποκριθεί στις ανταλλακτικές απαιτήσεις αυτής της υπερπαραγωγής, έστω και αν το κενό καλύπτεται για ένα διάστημα με εικονικό, πλαστικό χρήμα.
Το εικονικό χρήμα συσσωρεύει πιο πιεστικά τα στοιχεία της αντίφασης: Παραγωγής-κατανάλωσης. Αργά ή γρήγορα θα εκραγούν με μεγαλύτερη σφοδρότητα. γ). Κατά τη διάρκεια των κρίσεων η πίστη καταστρέφει τις ίδιες παραγωγικές δυνάμεις που έφερε στη ζωή. Με τις πρώτες ενδείξεις της στασιμότητας στην αγορά η Πίστη συστέλλεται, αφήνοντας στη μέση την ανταλλαγή, τη στιγμή ακριβώς που η ανταλλαγή τής είναι αναγκαία. Έτσι αποδείχνεται ανίκανη και άσκοπη εκεί ακριβώς που οι καπιταλιστές την έχουν μεγάλη ανάγκη, περιορίζοντας στο ελάχιστο την καταναλωτική ικανότητα.
δ).Οι τράπεζες, εκτός από τα παραπάνω, συντελούν και με άλλους τρόπους στη δημιουργία των κρίσεων. Δεν είναι μόνο το τεχνικό μέσο, χάρις στο οποίο ο καπιταλιστής διαχειρίζεται ξένα κεφάλαια , αλλά αποτελεί συγχρόνως γι’ αυτόν το κίνητρο που τον ωθεί στην τολμηρή και ανενδοίαστη χρησιμοποίηση της ξένης ιδιοκτησίας, που τον ωθεί κατά συνέπεια σε ριψοκίνδυνες κερδοσκοπίες.
Αυτό συντελεί στο να βαθαίνει το χάσμα ανάμεσα στην πραγματική οικονομία και την πλαστή χρηματιστηριακή οικονομία.
ε) ΣΗΜΕΡΑ έχει τόσο γιγαντωθεί το χάσμα ανάμεσα στις χρηματιστηριακές αξίες και τις πραγματικές οικονομικές αξίες που γίνεται η κατάσταση ανεξέλεγκτη. Το πλαστό χρήμα που κυκλοφορεί απέχει έτη φωτός από την οικονομική πραγματικότητα».
Η ίδια παρασιτική κερδοσκοπική απληστία του χρηματιστηριακού κεφαλαίου το οδηγεί στην αφαίμαξη, μέσω των κερδοσκοπικών παιχνιδιών, του παραγωγικού πλούτου, υποσκάπτοντας έτσι τα ίδια τα βάθρα της παραγωγικής διαδικασίας.
Παράλληλα η αυτοκρατορία των ΗΠΑ για να κυριαρχήσει πάνω στην υφήλιο διόγκωσε τερατωδώς το χρηματιστηριακό οικοδόμημα, συνεπώς και το βάθος και τις εντάσεις της κρίσης.
Μέσα σε αυτήν τη θεομηνία και ωκεάνια τρικυμία της σημερινής κρίσης το χρηματιστηριακό κεφάλαιο «συσπειρώνεται» εναντίον της παραγωγικής διαδικασίας, των κοινωνιών και των λαών, υποσκάπτοντας έτσι την ίδια την οικονομική υπόσταση του καπιταλιστικού συτήματος.
Η κατάσταση είναι ΑΔΙΕΞΟΔΗ και θα συντριβεί, αφού πρώρα ισοπεδώσει και συντρίψει τα πάντα: Κανένα σύστημα δεν μπορεί να ζήσει χωρίς παραγωγικά θεμέλια και αυτά δεν μπορούν να αναστηθούν πλέον μέσα στον καπιταλισμό…
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:Η Πίστη ως θεμελιακή λειτουργία του καπιταλισμού, αυξάνει τη αντίθεση μεταξύ του τρόπου παραγωγής και του τρόπου ανταλλαγής, με το να εντείνει στον ανώτερο βαθμό την παραγωγή, ενώ παραλύει με την παραμικρότερη αιτία την ανταλλαγή.
Με άλλα λόγια, η Πίστη είναι το «μέσο» που οξύνει στον ανώτερο βαθμό τις αντιθέσεις του καπιταλισμού.
Αυτό το γνωρίζουν άριστα οι αστοί οικονομολόγοι και τα πολιτικά επιτελεία του καθεστώτος, γι’ αυτό αγωνιούν και ανησυχούν και προσπαθούν να διασώσουν και να χρηματοδοτήσουν τις τράπεζες: Αλλά αυτός ο φαύλος κύκλος είναι αδιέξοδος…
Η παραδοξολογία, βεβαίως, δεν βρίσκεται στις καθεστωτικές δυνάμεις. Βρίσκεται στις δυνάμεις εκείνες που μιλούν στο όνομα της αριστεράς και του σοσιαλισμού. Αυτές αγωνιούν το ίδιο για το σύστημα και μοχθούν να «αμβλύνουν» τις αντιθέσεις του καθεστώτος: Να καθυστερήσουν δηλαδή την «κατάρρευση» του καπιταλισμού και να χειραγωγήσουν τις λαϊκές μάζες στα κανάλια διάσωσης του συστήματος.