Από Μια Παρέα
«Αν κάποτε στα βρόχια του πιαστείς
κανείς δεν θα μπορέσει να σε βγάλει,
μονάχος βρες την άκρη της κλωστής
κι αν είσαι τυχερός ξεκίνα πάλι»
Οταν είδα τη φωτογραφία, νόμισα ότι τα δίχτυα μπήκαν για να προστατεύουν τους ανυποψίαστους πεζούς από σκουπίδια που πέφτουν απ’τον ...ουρανό.
Ο ανατριχιαστικός τίτλος όμως που την συνόδευε στο σχετικό δημοσίευμα ήταν «Προσπάθεια για βελτίωση των συνθηκών. Δίχτυα τοποθέτησε η Foxconn για να αποτρέψει τις αυτοκτονίες των εργατών της». Και συνέχιζε το δημοσίευμα:
"Ενας ακόμη εργαζόμενος της Foxconn Technology, στην πόλη Σενζέν της νότιας Κίνας, αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει -την Πέμπτη- ανεβάζοντας σε 13 τα άτομα, που αυτοκτόνησαν ή αποπειράθηκαν να αυτοκτονήσουν από την αρχή του έτους.
Το γεγονός ότι όλα τα συμβάντα αφορούν εργαζομένους κάτω των 25 ετών δημιουργεί εύλογα ερωτήματα.
Εκπρόσωποι συνδικαλιστικών οργανώσεων κάνουν λόγο για εξοντωτικά ωράρια εργασίας και στρατιωτικού τύπου πειθαρχία, ζητώντας τη διεξαγωγή ανεξάρτητης έρευνας για τα αίτια των αυτοκτονιών και τις συνθήκες εργασίας στη Foxconn.
«Η γραμμή παραγωγής της Foxconn είναι τόσο καλά σχεδιασμένη, ώστε οι εργαζόμενοι δεν σταματούν ούτε δευτερόλεπτο, την ώρα της δουλειάς», καταγγέλλει ο Λι Τσιάνγκ, επικεφαλής του China Labor Watch, οργάνωσης για τα εργασιακά δικαιώματα με έδρα τη Νέα Υόρκη, στην International Herald Tribune. Αυτήν την εκδοχή ενισχύουν πρόσφατα δημοσιεύματα του κινεζικού Τύπου, τα οποία αναφέρονται λεπτομερώς στις σκληρές συνθήκες εργασίας στα εργοστάσια της εταιρείας. Μερικά από αυτά περιγράφουν το αβάσταχτο βάρος που καλούνται να σηκώσουν οι εργαζόμενοι, προκειμένου να ανταποκριθούν στους απαιτητικούς ρυθμούς παραγωγής, να προσαρμοστούν στις κοινοβιακές συνθήκες διαβίωσης και να συμβιβαστούν με το πενιχρό εισόδημα των 150 δολαρίων τον μήνα.
Ο πρόεδρός της Τέρι Γκου, ο οποίος επισκέφθηκε -την Τετάρτη- τις εγκαταστάσεις της εταιρείας όπου εργάζονται και διαμένουν πάνω από 300.000 άνθρωποι, κυρίως εσωτερικοί μετανάστες από τις αγροτικές περιοχές της Κίνας, υποσχέθηκε ότι θα κάνει ό,τι μπορεί, προκειμένου να αποφευχθούν άλλα παρόμοια περιστατικά.
Αλλωστε, πάγια θέση της εταιρείας είναι ότι δεν υπάρχει μία και μόνη ξεκάθαρη αιτία των αυτοκτονιών, αλλά ότι αυτές οφείλονται κυρίως σε προσωπικά προβλήματα - και όχι όπως λέγεται στο αυταρχικό διοικητικό σύστημά της.
Αυτά στον καπιταλιστικό παράδεισο της Κίνας».
Στην Γαλλία, όμως, δεν βάζουν δίχτυα, γιατί έχουν το κοινωνικό κράτος που …προστατεύει τους εργαζόμενους. "Με καθυστέρηση αρκετών μηνών -και πολύ αργά για μερικούς υπαλλήλους της France Telecom- η γαλλική δικαιοσύνη αποφάσισε να διερευνήσει τις ενδεχόμενες ευθύνες τού άλλοτε μονοπωλίου τηλεπικοινωνιών της χώρας στην αυτοκτονία ενός στελέχους του τον περασμένο Αύγουστο. Πρόθεσή της είναι να κρίνει αν θα δικασθεί η γαλλική εταιρεία τηλεπικοινωνιών για φόνο εξ αμελείας στην περίπτωση του αυτόχειρα Νικολά Γκρενοβίλ, που άφησε σημείωμα στο οποίο επέρριπτε στην εταιρεία την ευθύνη για την κατάθλιψη που οδήγησε στην αυτοκτονία του τον περασμένο Αύγουστο. (…)
Εκείνο που επιβαρύνει τη θέση της γαλλικής εταιρείας και έχει συγκλονίσει τη γαλλική κοινωνία είναι πως ο Γκρενοβίλ δεν ήταν παρά ένας από το σύνολο των 37 υπαλλήλων της France Telecom που κατέφυγαν στην ακραία λύση της αυτοχειρίας τη διετία 2008-2009. Και μόνον ο αριθμός αυτός θα έπρεπε να έχει κινήσει νωρίτερα τις υποψίες των αρχών.
Μετά την ιδιωτικοποίησή της το 1997, η France Telecom βρίσκεται σε μια διαδικασία αναδιάρθρωσης με σκοπό τον ανασχηματισμό της σε σύγχρονη και ανταγωνιστική εταιρεία τηλεπικοινωνιών, ικανή να ανταγωνιστεί στο διεθνές περιβάλλον και την αγορά του Ιντερνετ. (…) σε πολλές περιπτώσεις η France Telecom επέλεξε να μεταθέσει υπαλλήλους της σε άλλες θέσεις, με συχνά διαφορετικό αντικείμενο από εκείνο της προηγούμενης εργασίας τους. Σύμφωνα με τα συνδικάτα των εργαζομένων SUD-PTT και CGT, η αναδιάρθρωση έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στις αυτοκτονίες των στελεχών της εταιρείας". (…)
Αλλά και στην Ελλάδα «Διπλασιάστηκαν οι αυτοκτονίες... Δύο αυτόχειρες την ημέρα, στην Ελλάδα του 2010, έναντι ενός του 2009», σύμφωνα με στοιχεία από τη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία (1018), που λειτουργεί η ΜΚΟ Κλίμακα υπό την αιγίδα του υπουργείου Υγείας. «Εχουν τουλάχιστον διπλασιαστεί, εάν όχι τριπλασιαστεί», λέει ο κλινικός ψυχολόγος της Κλίμακας κ. Αρης Βιόλατζης, αναφέροντας ότι από περίπου μία την ημέρα που ήταν η συχνότητα των αυτοκτονιών το 2009, σήμερα έχουν ξεπεράσει τις δύο.
Το προφίλ των ανθρώπων που τηλεφωνούν ταυτίζεται σε μεγάλο βαθμό με αυτό εκείνων που προχωρούν στο απονενοημένο διάβημα. «Είναι άνθρωποι μέσα στην παραγωγική διαδικασία, άνθρωποι με ευθύνες, οικονομικές υποχρεώσεις, οικογένειες, δάνεια. Είναι άνθρωποι που νιώθουν ότι χάνουν την ταυτότητά τους», εξηγεί ο κ. Βιόλατζης. «Ανδρες που δεν βγάζουν χρήματα ικανά να υποστηρίξουν τις οικογένειές τους και αισθάνονται ότι χάνουν τον ρόλο τους. Ανθρωποι που ζουν μια κρίση ταυτότητας. Ανθρωποι πάντως που έχουν ήδη ψυχολογικά ή ψυχιατρικά προβλήματα».
Σύμφωνα με τα στοιχεία, περισσότερο ευάλωτη στην αυτοκτονία είναι η ηλικιακή ομάδα των 35-55.
Οσοι τηλεφωνούν στη γραμμή παρέμβασης της Κλίμακας είναι άνθρωποι που βρίσκονται σε απόγνωση, σε απελπισία. Νιώθουν ότι είναι βάρος στους άλλους, ότι κανείς δεν ενδιαφέρεται γι' αυτούς. «Οι δεσμοί τους έχουν διαταραχθεί και αυτό είναι που παράγει τον αυτοκτονικό ιδεασμό». Τι είναι όμως αυτό που θα κάνει κάποιον να προχωρήσει την τελική ευθεία;
«Η αυτοκτονία είναι πολυπαραγοντικό φαινόμενο, δεν μπορούμε δηλαδή να τη σχετίσουμε μόνο με την οικονομική κρίση» συνεχίζει ο ...επιστήμων κος Βιολατζής, για να συμφωνήσει απόλυτα με τον πρόεδρο της Foxconn Τέρι Γκου που μας είπε παραπάνω «ότι δεν υπάρχει μία και μόνη ξεκάθαρη αιτία των αυτοκτονιών, αλλά ότι αυτές οφείλονται κυρίως σε προσωπικά προβλήματα - και όχι όπως λέγεται στο αυταρχικό διοικητικό σύστημά της».
Μου σκίζει τ'αυτιά η βουβή κραυγή του αποχαιρετισμού για το τελευταίο ταξίδι.
Οι "πολυπαραγοντικές προσεγγίσεις του αυτοκτονικού ιδεασμού" μ' αφήνουν παγερά αδιάφορο μπροστά στα ορφανά και χηρευμένους-ες, που χάνουν τόσο αναίτια τους -κατά κανόνα πιό ευαίσθητους- πολυαγαπημένους ανθρώπους τους.
Ο εξευτελισμός στην εργασία μιας αξιοπρεπούς ζωής και η ανεργία, ως ωμός εκβιασμός και οδυνηρό βίωμα, οπλίζουν όπλα, στήνουν αγχόνες, σμπρώχνουν στο κενό.
Κι εμείς νοιώθουμε μοντέρνοι, σύγχρονοι, αναμασώντας την επίσημη προπαγάνδα για άρση της μονιμότητας στο δημόσιο.
Νόμιζα ότι το δικαίωμα στην εργασία και στην ζωή, είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο. Κι ότι ο πολιτισμός μιας κοινωνίας κρίνεται από τον τρόπο που συμπαραστέκεται στα πιό αδύναμα μέλης της.
Με τα δεδομένα των μαζικών αυτοκτονιών, που οφείλονται στις συνθήκες εργαασίας και στην ανεργία, θα πρέπει να αναθεωρήσουμε τον ορισμό της έννοιας "οικονομικός δολοφόνος". Και να σκεφθούμε ποιές ιδεολογίες και ποιοί εκφραστές τους, θάπρεπε να είχαν ήδη οδηγηθεί στο κακουργοδικείο της ιστορίας.
Ο αέρας είναι γεμάτος από τις κραυγές οδύνης αυτών που βιώνουν τις επαπειλούμενες περικοπές προσωπικού, των ανέργων, των προσωρινά εργαζόμενων. Αν δεν τις ακούς, δεν θ'ακουστεί ούτε κι η δική σου κραυγή. Κι αυτό πονά περισσότερο απ'όλα.
