Καλεσμένος του Δημήτρη Λιάτσου στον «Ιδεοχώρο», ο Ηλίας Παπαναστασίου, οικονομολόγος, πολιτικός επιστήμων, νομικός. Αφορμή για την συζ...
Τρίτη 28 Σεπτεμβρίου 2010
Ο εφιάλτης της χρεοκοπίας και του ψεύδους
Στις 11 Σεπτεμβρίου είχαμε γράψει το παρακάτω κείμενο: «Η πτώχευση και η συνωμοσία της σιωπής (Μαθήματα για αρχάριους)».
ΕΔΩ Αναλύαμε την τετελεσμένη χρεοκοπία της Ελλάδας, τους λόγους που αναβάλλουν την επικύρωσή της και τη συνωμοσία της σιωπής και τους ψεύδους όλων των κομμάτων και των προπαγανδιστικών μηχανισμών τους. Παραθέτουμε τώρα και άλλα ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ οικονομικά στοιχεία που επιβεβαιώνουν τη χρεοκοπία και το καθεστωτικό ψεύδος. ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ:
Στην παρούσα φάση, η εικόνα των μελλοντικών υποχρεώσεων είναι η ακόλουθη:
- Το 2011 λήγουν ομόλογα αξία 35,3 δισ. ευρώ, και η Ελλάδα μέσω του μηχανισμού στήριξης θα λάβει 40 δισ. ευρώ.
- Το 2012 λήγουν ομόλογα αξίας 40,5 δισ. ευρώ, και από το μηχανισμό στήριξης η Ελλάδα θα λάβει 24 δισ. ευρώ, ενώ θα εκδώσει στις αγορές ομόλογα 35 δισ. ευρώ.
- Το 2013 λήγουν ομόλογα ύψους 34,1 δισ. ευρώ και αλλά και δάνεια ύψους 6,2 δισ. από το μηχανισμό στήριξης, σύνολο 40,3 δισ. ευρώ. Η βοήθεια από το μηχανισμό στήριξης την ίδια χρονιά θα είναι μόλις 8 δισ. ευρώ.
- Το 2014 λήγουν ομόλογα ύψους 40,6 δισ. ευρώ, αλλά και δάνεια του μηχανισμού στήριξης ύψους 28,6 δισ. ευρώ, ενώ πλέον έχει λήξει η παροχή οικονομικής βοήθειας. Συνεπώς η Ελλάδα θα πρέπει να αναζητήσει από τις αγορές ποσό ύψους, άνω των 70 δισ. ευρώ, με την προσθήκη και του ελλείμματος.
-Το 2015 λήγουν ομόλογα προερχόμενα από τις αγορές, αξίας 36,8 δισ. ευρώ και δάνεια από το μηχανισμό στήριξης ύψους 38,9 δισ. Ευρώ ανεβάζοντας τις δανειακές ανάγκες σε επίπεδα πάνω από 75 δισ. ευρώ, χωρίς να υπάρχει μηχανισμός στήριξης. Παράλληλα αύξηση δραματική παρουσιάζουν και οι τόκοι αποπληρωμής του χρέους, αφού:
- Το 2010 εκτιμώνται ότι θα αυξηθούν σε 12,9 δισ. ευρώ, ή στο 5,6% του ΑΕΠ.
- Το 2011 αυξάνονται κατά 2 δισ. ευρώ, και διαμορφώνονται σε 14,9 δισ. ευρώ ή στο 6,6% του ΑΕΠ.
- Νέα αύξηση σημειώνουν το 2012 που φτάνουν σε 17,1 δισ. ευρώ ή στο 7,5% του ΑΕΠ.
- Το 2013 οι πληρωμές τόκων αυξάνονται σε 18,9 δισ. ευρώ, ή στο 8,1% του ΑΕΠ.
- Το 2014 οι τόκοι υπολογίζονται ότι θα φτάσουν σε 19,94 δισ. ευρώ και στο 8,2% του ΑΕΠ.
Με μαθηματική βεβαιότητα οδηγεί την Ελλάδα στη χρεοκοπία ο ίδιος ο μηχανισμός στήριξης που απέτρεψε τα χειρότερα τον περασμένο Μάιο, καθώς δημιουργεί μια ωρολογιακή βόμβα τοκοχρεολυσίων ύψους 90 δις. ευρώ, έτοιμη να εκραγεί το 2014, αν δεν συμφωνηθεί μια αναθεώρηση των όρων δανεισμού από το μηχανισμό στήριξης!
Οι υπολογισμοί στους οποίους βασίσθηκε το μνημόνιο δανεισμού, διαστρεβλωμένοι από τις πολιτικές επιδιώξεις των παραγόντων που μετείχαν στη διαπραγμάτευση για τη «διάσωση» (των πιστωτών) της Ελλάδας, με πρώτη την Γερμανία, κατέληξαν να προγραμματίσουν με απόλυτη ασφάλεια τη χρεοκοπία της χώρας αμέσως μόλις λήξει η περίοδος των δανειακών ενισχύσεων.
Οι αγορές έχουν εντοπίσει το πρόβλημα και πιέζουν ασφυκτικά για αλλαγή των όρων δανεισμού της χώρας, η οποία όμως προσκρούει και πάλι σε κοντόφθαλμους υπολογισμούς της γερμανικής ηγεσίας:
- Το 2014, το πρώτο έτος που η Ελλάδα καλείται να βρει χωρίς δεκανίκια το δρόμο της στις αγορές ομολόγων, σχηματίζεται μια εφιαλτική εικόνα για τα τοκοχρεολύσια, που θα πρέπει να καλυφθούν με δανεισμό και μάλιστα με βιώσιμους όρους. Δηλαδή, με εκδόσεις πολυετών ομολόγων, με πραγματικές αποδόσεις (αφαιρουμένου του πληθωρισμού) χαμηλότερες από το ρυθμό ανάπτυξης.
- Τα χρεολύσια από λήξεις παλαιότερων δανείων το 2014 θα φθάσουν τα 40,6 δις. ευρώ, ενώ τα χρεολύσια από τα τριετή δάνεια του μηχανισμού στήριξης θα ανέλθουν σε 28,6 δις. ευρώ. Σε αυτό το ποσό θα πρέπει να προστεθούν και οι δαπάνες τόκων του δυσθεώρητου χρέους (150% του ΑΕΠ), που θα ξεπεράσουν τις 8 μονάδες του ΑΕΠ, δηλαδή θα φθάσουν περίπου σε 20 δις. ευρώ. Το άθροισμα προσεγγίζει τα 90 δις. ευρώ, ή περίπου 40% του ΑΕΠ του 2014!
Δηλαδή, ακόμη και αν η χώρα έχει καταφέρει να εξαφανίσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού ως τότε, ο λογαριασμός των τοκοχρεολυσίων θα είναι διογκωμένος πέρα από κάθε όριο ανοχής των αγορών.
Στην πραγματικότητα, όμως, το πρόβλημα της Ελλάδας δεν θα εμφανισθεί στις αγορές το 2014, αλλά πολύ νωρίτερα. Σύμφωνα με το μνημόνιο, το 2012 η Ελλάδα θα έχει να καλύψει χρεολύσια από λήξεις παλαιών δανείων ύψους 40,5 δις. ευρώ, αλλά από το μηχανισμό στήριξης θα λάβει μόνο 24 δις. ευρώ -αυτό σημαίνει, ότι θα πρέπει να διαθέσει στις αγορές ομόλογα αξίας τουλάχιστον 35 δις. ευρώ.
Ποιος σοβαρός επενδυτής, όμως, θα δανείσει έστω και ένα ευρώ με τίτλους μεγάλης διάρκειας, σε μια χώρα που το 2014 θα έχει να καλύψει χωρίς την παραμικρή διεθνή στήριξη ένα λογαριασμό τοκοχρεολυσίων, διογκωμένο πέρα από κάθε όριο; Το πιθανότερο είναι, ότι αν δεν αλλάξουν θεαματικά οι όροι δανεισμού από το διεθνή μηχανισμό στήριξης η αγορά ομολόγων θα κρατήσει την Ελλάδα αποκλεισμένη και το 2012, αφού η σκληρή πραγματικότητα των αριθμών θα είναι αδύνατο να υπερκεραστεί από την όποια πρόοδο μπορεί να έχει επιτευχθεί στην οικονομία στο μεταξύ.
Με αυτά τα δεδομένα, δεν είναι καθόλου τυχαίο, ότι η τιμολόγηση των ασφαλίστρων κινδύνου χρεοκοπίας της Ελλάδας (CDS), όπως προκύπτει από στοιχεία των αρχών Σεπτεμβρίου που επεξεργάσθηκαν αναλυτές του Council of Foreign Relations (δείτε το με σχολιασμό εδώ: http://blogs.cfr.org/geographics/2010/09/02/greek-debt-2/), δείχνει ότι για περιόδους δανεισμού από τρία χρόνια και πάνω οι αγορές θεωρούν, ότι η Ελλάδα έχει μεγαλύτερο κίνδυνο χρεοκοπίας από αυτόν που είχε στις 30 Απριλίου ή στις 11 Μαϊου, λίγο πριν και λίγο μετά τη διεθνή συμφωνία δανεισμού.
Σε ορίζοντα δεκαετίας, μάλιστα, η πιθανότητα χρεοκοπίας ξεπερνά το 90% και γίνεται σχεδόν… βεβαιότητα (εξ ου και ο τίτλος του σχετικού γραφήματος: «Η ελληνική χρεοκοπία είναι μόνο θέμα χρόνου»).
Στο απλοϊκό ερώτημα κάθε πολίτη, «μα, πώς οι ισχυροί της Ευρώπης και το ΔΝΤ δημιούργησαν ένα πρόγραμμα σταθεροποίησης της Ελλάδας που την οδηγεί σε… ραντεβού με την χρεοκοπία», η απάντηση που δίνουν αναλυτές ανάγει το πρόβλημα στη σφαίρα της πολιτικής. Οι δανειστές της χώρας ασφαλώς και αντιλαμβάνονται το αδιέξοδο που δημιούργησαν –και το αντιλαμβάνονταν εξαρχής-, αλλά το… ανοσιούργημα του μνημονίου διαμορφώθηκε υπό την επιρροή πολιτικών παραμέτρων, που εκείνη την εποχή έμοιαζε αδύνατο να παραβλεφθούν.
Το βασικό πρόβλημα, όπως λένε αναλυτές, ήταν ότι η γερμανική κυβέρνηση «στύλωσε τα πόδια» σε ότι αφορά τη διάρκεια των δανείων προς την Ελλάδα, αρνούμενη κατηγορηματικά να αυξηθεί η διάρκειά τους πάνω από τα τρία χρόνια. Η καγκελάριος Μέρκελ έπρεπε να έχει τη δυνατότητα να διαβεβαιώσει τους Γερμανούς ψηφοφόρους, ότι η βοήθεια στην Ελλάδα, όπως και το σχήμα στήριξης όλων ασθενέστερων οικονομιών της Ευρωζώνης, θα είχε προσωρινό χαρακτήρα και αυτή η πολιτική σκοπιμότητα φαίνεται ότι διαστρέβλωσε εντελώς την οικονομική λογική του σχήματος διάσωσης της Ελλάδας.
Σύμφωνα με πληροφορίες του “S10”, η γερμανική κυβέρνηση γνωρίζει το πρόβλημα και διαβεβαιώνει την Αθήνα, ότι εφόσον δείξει «καλή διαγωγή» φέτος, μέσα στο 2011 οι όροι διεθνούς δανεισμού θα αναθεωρηθούν, με μια γενναία επιμήκυνση των δανείων, ώστε το πλάνο να γίνει βιώσιμο. Η αναδιαπραγμάτευση των όρων δανεισμού με την τρόικα θα γίνει αμέσως μόλις καταφέρει η κυβέρνηση να ανακοινώσει (με σχετική πιστοποίηση της Eurostat και της τρόικας), ότι πέτυχε το στόχο για το φετινό έλλειμμα, δηλαδή την άνοιξη του επόμενου χρόνου. Αν οι νέοι όροι πείσουν τις αγορές ότι η βόμβα του 2014 αποσυνδέθηκε, θα ανοίξει πραγματικά και ο δρόμος επιστροφής της χώρας στις αγορές…